Sáng kiến kinh nghiệm Giáo dục học sinh thông qua một số hoạt động của Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Giáo dục học sinh thông qua một số hoạt động của Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh

1. Trường THPT Tam Hiệp Sáng kiến kinh nghiệm GIÁO DỤC HỌC SINH THÔNG QUA MỘT SỐ HOẠT ĐỘNG CỦA ĐOÀN THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 1. Khách quan: Dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng và Nhà nước ta trên mọi lĩnh vực hoạt động: Kinh tế - Chính trị - Xã hội, thì giáo dục là mối quan tâm hàng đầu của Đảng ta. Để đạt được hiệu quả cao trong việc “trồng người” thì Đảng và Nhà nước ta chỉ đạo ngành giáo dục không ngừng đổi mới phương pháp giáo dục và giáo dục toàn diện về tri thức, đạo đức, thể chất và kỹ năng sống cho các em học sinh. Cùng với sự phấn đấu và quyết tâm cao của các cấp lãnh đạo thì trường THPT Tam Hiệp nói riêng và các trường THPT trên cả nước nói chung, không ngừng nâng cao hiệu quả giảng dạy và giáo dục toàn diện nhân cách cho các em học sinh. Trường THPT có nhiệm vụ chính là dạy học, qua đó cung cấp cho học sinh những kiến thức khoa học cơ bản để các em có đủ điều kiện tiếp tục học ở các trường THCN, cao đẳng, đại học hoặc trực tiếp tham gia vào lao động sản xuất. Bên cạnh việc cung cấp tri thức cho những mầm xanh tương lai của đất nước, nhà trường phổ thông còn hướng dẫn học sinh tham gia vào các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, nhằm giúp các em có ý thức tổ chức rèn luyện đạo đức lối sống, kỹ năng sinh hoạt, lao động sản xuất, hoạt động xã hội, giao tiếp tập thể để phát triển nhân cách một các toàn diện. Để đảm bảo cho các hoạt động mang tính xã hội được tốt, phong phú, bổ ích, hình thức đa dạng, phù hợp với tâm sinh lý học sinh, có tính giáo dục cao trong môi trường giáo dục thì vai trò của tổ chức đoàn thanh niên Cộng Sản Hồ Chí minh là rất quan trọng, đó chính là đòn xeo thúc đẩy mọi hoạt động, là ngọn lửa của tuổi trẻ góp phần đào tạo lớp trẻ sống có hoài bão, có lý tưởng đạo đức cách mạng, có ý thức lao động và học tập. Nhận thức được vai trò của Đoàn thanh niên Cộng Sản Hồ Chí Minh trong nhà trường ở thời kỳ đổi mới giáo dục của nước ta, đoàn thanh niên đã không ngừng đổi mới nâng cao hiệu quả công tác Đoàn, tích cực góp phần cùng nhà trường giáo dục đào tạo thế hệ trẻ thành những con người phát triển toàn diện, phấn đấu vươn lên, sống có ích cho xã hội, tự hoàn thiện mình góp phần xây dựng đất nước theo đúng đường lối của Đảng: Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ văn minh. 2. Chủ quan: Trước khi trở thành quản lý trường THPT Tam Hiệp, bản thân tôi đã từng làm Bí thư đoàn trường. Tôi đã được sống và làm việc trong bầu Người thực hiện: Đặng Chánh Trang 1
2. Trường THPT Tam Hiệp Sáng kiến kinh nghiệm không khí thương yêu, đoàn kết và đầy chất lửa của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, tôi đã được trải nghiệm từ thực tế để trang bị cho bản thân một bản lĩnh chính trị vững vàng. Bên cạnh đó được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo, tôi đã được trang bị và học tập nghiệp vụ quản lý để giờ đây khi nhìn nhận lại chặng đường đã qua tôi nhận thấy rằng công tác Đoàn là một phần máu thịt trong tôi. Song tôi vẫn luôn trăn trở và suy nghĩ: Làm thế nào để thực hiện tốt hơn nữa về công tác phối hợp giữa nhà trường với Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong việc giáo dục toàn diện học sinh. Với những suy nghĩ trăn trở trên nên tôi chọn đề tài “ Giáo dục học sinh thông qua một số hoạt động của đoàn thanh niên Công Sản Hồ Chí Minh”. Với bài viết này bản thân tôi mong có điều kiện nhìn lại chặng đường mình đã qua. Cùng với kinh nghiệm từ thực tế và kiến thức lý luận trong công tác quản lý, tôi có thể rút ra được những kinh nghiệm cho bản thân cũng như cho đồng nghiệp phát huy tốt vai trò cũng như sức mạnh của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong công tác giáo dục học sinh ở trường THPT và đạt được mục tiêu đào tạo của ngành mà Đảng và Nhà nước giao cho. II.TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI 1. Cơ sở lý luận: 1.1. Đặc điểm của đoàn thanh niên trường học: Giáo dục học Mác-Lê-Nin chỉ rõ: Muốn đào tạo con người theo mục tiêu của Đảng, Nhà nước đề ra thì cần: - Giải quyết tốt hai phép biện chứng: Học sinh – môi trường giáo dục khách thể, chủ thể cả học sinh trong tình huống thống nhất của nó. - Thông qua hoạt động tự giác tích cực, sáng tạo của học sinh trong thực tiễn, xây dựng và bảo vệ đất nước, yếu tố chủ động, sáng tạo giữ vai trò quyết định đối với việc hình thành nhân cách xã hội chủ nghĩa là tiền đề bảo đảm sự thành công của công tác giáo dục thế hệ trẻ, những người đảm đương sứ mệnh xây dựng xã hội : Công bằng, dân chủ, văn minh, giàu đẹp. Phù hợp với tâm lý thanh niên trong trường học, các phương pháp giáo dục sau đây có tầm quan trọng đặc biệt: - Các phương pháp tác động đến ý thức học sinh ( nêu gương, kích thích, thuyết phục). - Các phương pháp tự quản. Người thực hiện: Đặng Chánh Trang 2
3. Trường THPT Tam Hiệp Sáng kiến kinh nghiệm Phương tiện quan trọng để phát huy vai trò chủ thể tích cực của học sinh là các tập thể học sinh và các hoạt động tập thể. Quá trình đào tạo trong trường học phải coi trọng việc xây dựng tập thể học sinh trong đó xây dựng đoàn TNCSHCM thành tập thể tự quản vững mạnh về tư tưởng và tổ chức với những hoạt động đa dạng, hiệu quả giáo dục cao đó là một trong các nội dung chủ yếu trong trường học nhằm thực hiện mục tiêu đào tạo. 1.2. Vị trí vai trò, chức năng, nhiệm vụ của tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong trường học: Điều lệ đoàn TNCS HCM nêu rõ: Tổ chức đoàn TNCS HCM là tổ chức chính trị của thanh niên, lực lượng dự bị của Đảng Công Sản Việt Nam, ở trường THPT đàon TNCS HCM có vai trò to lớn là: - Lực lượng giáo dục trực tiếp, Đoàn lãnh đạo chính trị, tư tưởng trong tập thể học sinh là lực lượng nòng cốt trong học tập và các hoạt động tập thể của học sinh, là tổ chức quan trọng góp phần vào giáo dục đạo đức học sinh tạo ra môi trường để học sinh phát triển một cách toàn diện. - Là nòng cốt cho sự tự quản trong hoạt động tập thể của học sinh, nhân tố cơ bản trong quá trình tự giáo dục của tập thể học sinh. - Đại diện cho quyền dân chủ xã hội chủ nghĩa là lợi ích của thanh niên. Trong nhà trường THPT, cán bộ giáo viên, học sinh là lực lượng trẻ, đầy sức sống, sáng tạo, nhạy bén trong lao động, học tập, là nhân tố chính thức thúc đẩy sự nghiệp giáo dục phát triển. vì thế Đoàn thanh niên phải có trách nhiệm phối hợp với giáo dục để thực hiện đường lối giáo dục của Đảng. Giáo dục lớp trẻ có nhận thức chính trị có trình độ tri thức khoa học vững chắc bước vào xây dựng đất nước. Trong trường THPT , đoàn TNCS HCM là lực lượng xung kích trong mọi hoạt động, trong mọi khó khăn “Khi cần thanh niên có, khi khó có thanh niên” trong công tác xã hội , công tác giáo dục. Đoàn tổ chức vận động đoàn viên thanh niên thành lập các câu lạc bộ tài năng trẻ, qũy giúp bạn nghèo vượt khó trong học tập. - Đoàn cùng nhà trường tổ chức, thực hiện nề nếp, hoạt động văn hóa thể mỹ, báo chí, các hoạt động giao lưu học tập, các hoạt động giáo dục truyền thống trong nhà trường theo từng chủ điểm. Đoàn thanh niên giúp học sinh định hướng nghề nghiệp cho tương lai. Kết quả hoạt động của đoàn thanh niên có tính giáo dục cao và tính thực tiễn giúp học sinh có nhận thức đúng đắn, có nhận thức cao trong học tập, lao động và rèn luyện tư cách đạo đức. Người thực hiện: Đặng Chánh Trang 3
4. Trường THPT Tam Hiệp Sáng kiến kinh nghiệm 1.3. Nội dung hoạt động của đoàn thanh niên trong trường học: Đoàn hoạt động mang tính phong trào, thường được tổ chức thành các chương trình hành động. Các chương trình hành động này đưa vào trường học để gắn với nội dung giáo dục ngoài giờ lên lớp và các sinh hoạt chủ điểm trong nhà trường nên có những đặc điểm riêng. Hoạt động đoàn thanh niên của trường học là bộ phận hữu cơ của quá trình giáo dục. Phương hướng công tác chủ yếu là giáo dục chính trị, tư tưởng đạo đức tổ chức những hoạt động công ích, tập thể và những hành vi xã hội cụ thể: - Giáo dục ý thức chủ động, phương pháp học tập tích cực, phát huy tư duy sáng tạo, tìm hiểu, nghiên cứu khoa học, thực hành sáng tạo qua các hoạt động ngoại khóa, các câu lạc bộ năng khiếu. - Mở rộng hoạt động chính trị - xã hội, mở rộng phạm vi thực tế chính trị - xã hội của học sinh, tích cực xây dựng môi trường xanh, sạch, đẹp, an toàn và không có tệ nạn, ma túy, bạo lực học đường, - Rèn luyện tư tưởng chính trị, đạo đức cho học sinh qua định hướng chính trị hình thành nhân cách người thanh niên trong công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa nước nhà. Giáo dục ý thức chấp hành pháp luật, tính tổ chức, tính nguyên tắc, tinh thần phê và tự phê trong thanh niên. - Góp phần giáo dục tính kỷ luật học sinh, giữ gìn nế nếp, kỹ cương và trật tự trong học tập – sinh hoạt, đấu tranh chống tiêu cực trong học tập, nghiêm túc trong thi cử. Với những nội dung hoạt động trên, Đoàn góp phần tích cực vào việc chuẩn bị cho thanh niên một thứ hành trang vô cùng quý giá để bước vào cuộc sống, bảo vệ xây dựng Tổ quốc, đất nước ngày càng văn minh, giàu đẹp, xây dựng thành công Chủ Nghĩa Xã hội. 1.4. Cơ chế phối hợp giữa nhà trường với Đoàn TNCS HCM: Đoàn TNCS HCM là một tổ chức chính trị trong nhà trường nên quan hệ giữa nhà trường với Đoàn thanh niên là quan hệ phối hợp dưới sự lãnh đạo của chi bộ để đảm bảo công tác trong công việc, đảm bảo tính độc lập của tổ chức chính trị trong thanh niên, sự phối hợp này nhằm mục đích hướng tới thực hiện tốt mục tiêu giáo dục của Đảng: Đào tạo lớp trẻ mỗi ngày một hoàn thiện hơn về nhân cách. Người thực hiện: Đặng Chánh Trang 4
5. Trường THPT Tam Hiệp Sáng kiến kinh nghiệm Mối quan hệ giữa các tổ chức chính trị trong nhà trường với Đoàn thanh niên là một hiện tượng sư phạm và xã hội tương đối phức tạp. Mối quan hệ này dựa trên tinh thần : Xây dựng - Hỗ trợ - Hợp tác. Xây dựng là góp phần xây dựng tổ chức Đoàn vững mạnh để thực hiện chức năng giáo dục có hiệu quả. Hiệu trưởng là người có kinh nghiệm trong việc tổ chức nên phải là người góp ý tổ chức nhân sự, xây dựng bộ máy, định hướng hoạt động của Đoàn thanh niên và luôn chú ý tạo điều kiện để Đoàn tổ chức các hoạt động giáo dục của nhà trường. Người đứng đầu nhà trường cần góp ý hoàn thiện các chủ trương, phương hướng hoạt động của Đoàn, tạo điều kiện để Đoàn thanh niên phát huy vai trò hoạt động độc lập, sáng tạo và linh hoạt trong thực tiễn. Nói một cách khác, để phối hợp với Đoàn có hiệu quả, người Hiệu trưởng phải xác định vai trò của mình và tập thể sư phạm đối với Đoàn thanh niên 2. Nội dung, biện pháp thực hiện các giải pháp giáo dục học sinh thông qua các hoạt động của Đoàn TNCS HCM: 2.1. Thống nhất chương trình kế hoạch hoạt động của nhà trường: Hiệu trưởng có trách nhiệm tạo ra mối quan hệ chặt chẽ và đồng bộ trong các hoạt động giáo dục của Đoàn và bộ máy hoạt động chuyên môn vào kế hoạch chung của nhà trường dưới sự lãnh đạo của chi bộ Đảng. 2.1.1. Hoạch định nội dung phối hợp đầu năm: Để hoạch định nội dung phối hợp đầu năm Hiệu trưởng cần căn cứ vào: - Chương trình các môn học, chương trình hoạt động ngoài giờ lên lớp. - Nắm vững chỉ đạo của ngành có liên quan đến công tác Đoàn trong trường học. - Các văn bản của Thành đoàn, Tỉnh đoàn, Sở Giáo dục và Đào tạo, các ban ngành có liên quan và công tác của Đoàn trường. Trong quá trình dự thảo kế hoạch năm học, Hiệu trưởng nên trao đổi với Ban chấp hành đoàn trường để nắm các công việc trọng tâm của công tác Đoàn trong năm học. Người thực hiện: Đặng Chánh Trang 5