Chuyên đề Một số trao đổi về các kỳ thi giáo viên giỏi cấp tỉnh hàng năm

Nội dung text: Chuyên đề Một số trao đổi về các kỳ thi giáo viên giỏi cấp tỉnh hàng năm

1. CHUYÊN ĐỀ MỘT S Ố TRAO ĐỔ I V Ề CÁC K Ỳ THI GIÁO VIÊN GI ỎI CẤP T ỈNH HÀNG N ĂM I. T ẦM QUAN TR ỌNG C ỦA VI ỆC THI GV GI ỎI C ẤP T ỈNH : - Chúng ta ch ọn ngh ề s ư ph ạm, v ậy c ần thi ết ph ải có s ự đầ u t ư chú ý, để thi đạ t giáo viên gi ỏi các c ấp đặ c bi ệt là c ấp t ỉnh. - T ạo ni ềm tin, uy tín cho h ọc sinh, ph ụ huynh, các đồ ng nghi ệp - Làm c ơ s ở để phát tri ển v ề chuyên môn, nghi ệp v ụ, kh ẳng đị nh v ị trí c ủa m ỡnh trong nhà tr ường, trong t ập th ể và đồng nghi ệp trong toàn t ỉnh, - Tham gia b ồi d ưỡng h ọc sinh gi ỏi tạo c ơ s ở để đánh giá thi đua, t ăng l ươ ng, x ếp lo ại chuyên môn. - T ạo c ơ s ở để nâng cao nh ận th ức, phát tri ển h ơn v ề chuyên môn, nghi ệp v ụ. II. TH ỰC TR ẠNG : 1. Th ực tr ạng chung: - S ố l ượng tham gia d ự thi đông nh ưng s ố đậ u có điểm t ừ 12 tr ở lên th ấp, t ỉ lệ ch ỉ 36 - 56%. Ch ủ y ếu là đạt sàn, d ưới sàn 12 điểm. 2 V ề ki ến th ức: 2.1. Ưu điểm: - Qua các k ỳ thi giáo viên gi ỏi các c ấp, chúng ta c ũng ph ần nào đánh giá được s ự nỗ l ực, tinh th ần trách nhi ệm và ý th ức chuyên môn c ủa giáo viên trong vi ệc trau d ồi ki ến th ức và k ỹ n ăng đị a lí. - Có nhi ều giáo viên đó làm bài thi t ốt và chúng ta có th ể kh ẳng đị nh đó th ực s ự là nh ững giáo viên có ki ến th ức v ững vàng, có s ự đam mê ngh ề nghi ệp để có th ể t ự tin tr ước h ọc sinh và đồng nghi ệp. 2.2. Nh ược điểm: - Nhi ều giáo viên ch ưa đạt k ết qu ả cao, có nhi ều nguyên nhân d ẫn đế n th ực tr ạng này nh ưng ph ần l ớn là do m ột s ố giáo viên ch ưa hình dung được các đơn v ị ki ến th ức cần chu ẩn b ị cho k ỳ thi giáo viên gi ỏi nên còn lúng túng trong ôn t ập và vì v ậy mà nhìn chung ở các k ỳ thi giáo viên gi ỏi, k ết qu ả ph ần lí thuy ết qua các bài làm c ủa giáo viên ch ưa cao. - M ột s ố giáo viên tìm nh ững tài li ệu nh ư các tài li ệu dành cho cao h ọc, nh ững tài li ệu dành cho các nhà nghiên c ứu, cho sinh viên để ôn t ập cho k ỳ thi giáo viên gi ỏi, th ực t ế điều đó không phù h ợp v ới m ục tiêu c ủa k ỳ thi “giáo viên gi ỏi c ấp Trung h ọc ph ổ thông”. - M ột s ố giáo viên ch ưa th ật s ự n ắm được khung ch ươ ng trình địa lí trung h ọc ph ổ thông và chu ẩn ki ến th ức k ĩ n ăng. - M ột s ố giáo viên không bám sát các n ội dung b ồi dưỡng th ường xuyên cho giáo viên THPT c ủa B ộ giáo d ục đào t ạo. 1
2. - Ch ưa n ắm được b ản ch ất c ủa các ph ươ ng pháp d ạy h ọc tích c ực, ít nh ất là v ề m ặt lý thuy ết - M ột s ố giáo viên ch ưa th ường xuyên chú tr ọng rèn luy ện các k ỹ n ăng đị a lí cho học sinh nên b ản thân c ũng ch ưa th ật nhu ần nhuy ễn các k ỹ n ăng đị a lí. Ch ẳng h ạn nh ư kỹ n ăng bi ểu đồ , nhi ều giáo viên ch ưa thành th ạo để h ướng d ẫn cho h ọc sinh các bước: ch ọn và v ẽ bi ểu đồ thích h ợp. Th ực t ế nh ững k ỹ n ăng này trong các tr ường Đạ i học, cao đẳ ng c ũng ch ưa đề c ập sâu sát mà h ầu nh ư giáo viên t ự tích lu ỹ t ừ kinh nghi ệm c ủa b ản thân và các đồng nghi ệp c ũng nh ư t ừ các tài li ệu, SGK - Nhi ều giáo viên ch ưa bi ết cách làm bài, ki ến th ức còn s ơ sài, k ĩ n ăng th ực hành yếu 2.3.Gi ải pháp: - Qua tìm hi ểu, chúng tôi được bi ết nh ững giáo viên có được k ết qu ả lí thuy ết cao trong các k ỳ thi giáo viên gi ỏi th ường là nh ững giáo viên n ắm v ững ch ươ ng trình Địa lí THPT và đã t ừng tham gia b ồi d ưỡng h ọc sinh gi ỏi - V ậy khung ch ươ ng trình Địa lí THPT g ồm nh ững n ội dung gì? + Địa lí t ự nhiên Đại c ươ ng : ph ần này giáo viên ph ải n ắm ch ắc để gi ảng d ạy ch ươ ng trình địa lí 10. G ồm Trái đất và h ệ m ặt tr ời, Khí quy ển, Thu ỷ quy ển, Th ạch quy ển, Th ổ nh ưỡng quy ển và các quy lu ật c ủa l ớp v ỏ địa lí. + Địa lí kinh t ế -xã h ội đại c ươ ng g ồm dân s ố, s ự gia t ăng dân s ố,k ết c ất dân s ố, sự phân b ố dân c ư, ch ất l ượng cu ộc s ống + Địa lí kinh t ế- xã h ội th ế gi ới + Địa lí t ự nhiên Vi ệt nam + Địa lí kinh t ế xã h ội Vi ệt Nam - Giáo viên gi ỏi ph ải thành th ạo các k ỹ n ăng địa lí nh ư k ỹ n ăng bi ểu đồ, k ỹ n ăng nh ận xét, phân tích b ảng s ố li ệu, k ỹ n ăng s ử d ụng b ản đồ, Át lát địa lí - N ắm ch ắc, n ắm v ững và sâu ch ươ ng trình theo h ướng có kh ả n ăng để b ồi d ưỡng học sinh gi ỏi. Vì giáo viên gi ỏi ph ải là giáo viên có kh ả n ăng ph ụ trách đội tuy ển, b ồi dưỡng h ọc sinh d ự thi h ọc sinh gi ỏi các c ấp. Để ôn t ập t ốt, giáo viên c ần ph ải tìm tòi thu th ập các đề thi h ọc sinh gi ỏi, t ổng h ợp và khái quát được yêu c ầu c ủa m ột đề thi học sinh gi ỏi (ví d ụ đề thi h ọc sinh gi ỏi c ấp t ỉnh). T ừ đó để có được định h ướng v ề n ội dung và phươ ng pháp ôn t ập. - Trong quá trình ôn t ập để d ự thi GVG, c ần ph ải n ắm v ững các ki ến th ức và k ỹ năng địa lí trong m ối liên h ệ gi ữa các đối t ượng địa lí v ới nhau, đây là m ột cách h ọc đặc tr ưng c ủa b ộ môn địa lí. 3. V ề nghi ệp v ụ s ư ph ạm: 3.1. K ỹ n ăng gi ải quy ết các v ấn đề khi lên l ớp: 3.1.1 Ưu điểm : - Chúng tôi ph ải ghi nh ận là nhi ều giáo viên r ất linh ho ạt khi lên l ớp. - Gi ải quy ết các tình hu ống trên l ớp r ất nhanh và thuy ết ph ục. Nh ững giáo viên có được t ố ch ất này s ẽ luôn có phong thái lên l ớp t ự tin và làm ch ủ được ti ết h ọc ch ắc ch ắn hi ệu qu ả d ạy h ọc s ẽ cao 2
3. 3.1.2 Nh ược điểm: - M ột s ố giáo viên th ường m ất t ự tin khi lên l ớp, lúng túng. Do v ậy khi có m ột v ấn đề, tình hu ống n ẩy sinh ngoài d ự đị nh l ập t ức b ị độ ng và không làm ch ủ được ti ết d ạy. Ch ẳng h ạn nhi ều giáo viên khi lên l ớp ch ưa n ắm được tình hình h ọc sinh v ề m ức độ ti ếp thu ki ến th ức, ý th ức h ọc t ập nh ư th ế nào Khi nêu các câu h ỏi đề áp d ụng ph ươ ng pháp phát v ấn, g ợi m ở, d ạy h ọc theo nhóm đó kh ụng nh ận đựơc s ự ủng h ộ từ phía h ọc sinh và k ế ho ạch d ạy h ọc đó kh ụng nh ư ý định ban đầ u.V ậy ph ải làm nh ư th ế nào? *Gi ải pháp : Đây th ực s ự là m ột ngh ệ thu ật và không d ễ dàng gì Khi b ạn nêu m ột vấn đề mà không nh ận đự oc s ự ủng h ộ c ủa h ọc sinh, thì hãy ngh ĩ ngay đến các nguyên nhân sau : Thái độ c ủa b ạn ch ưa th ật s ự thân thi ện, ch ưa có s ức thuy ết ph ục ? Vấn đề bạn nêu quá khó hi ểu?? B ạn hãy ngh ĩ đế n nguyên nhân đó thôi và đừng nên đổ l ỗi cho h ọc sinh, có nh ư vậy b ạn m ới có th ể gi ải quy ết v ấn đề m ột cách nhanh g ọn.Tuy nhiên, h ầu h ết các giáo viên khi tham gia các ti ết thao gi ảng d ự thi GVG t ỉnh, khi gi ờ d ạy không có s ự ph ối hợp t ốt m ối quan h ệ th ầy- trò, h ọc sinh h ọc t ập không tích c ực đề u đổ l ỗi là do h ọc sinh quá kém, do h ọc sinh không nhi ệt tình mà quên đi nguyên nhân có th ể là do giáo viên. Khi h ọc sinh kém, ng ười giáo viên gi ỏi là ph ải bi ết điều ch ỉnh ph ươ ng pháp d ạy học phù h ợp, nêu nh ững câu h ỏi đơn gi ản, d ễ hi ểu - M ột s ố giáo viên khi lên l ớp đó không làm ch ủ được th ời gian, nên đã d ẫn đế n các l ỗi nh ư : phân b ố th ời gian không h ợp lí, không k ịp cung c ấp đủ các d ơn v ị ki ến th ức theo yêu c ầu (th ường g ọi “cháy giáo án” ). * Gi ải pháp : Khi ta nêu m ột v ấn đề , có th ể có nhi ều ý ki ến h ọc sinh khác nhau, có nh ững h ọc sinh s ẽ tr ả l ời dài dòng, l ệch tr ọng tâm khi đó ng ười giáo viên ph ải nhanh chóng b ằng nh ững câu h ỏi g ợi ý điều ch ỉnh để h ọc sinh tr ả l ời đúng tr ọng tâm yêu cầu. Ho ặc có th ể khi giáo viên nêu câu h ỏi, s ẽ không có m ột ý ki ến nào c ủa h ọc sinh, trong tr ường h ợp này giáo viên có th ể nh ắc l ại câu h ỏi, cung c ấp thêm cho h ọc sinh d ữ ki ện để h ọc sinh d ễ dàng tr ả l ời câu h ỏi h ơn. 3.2. V ề khâu thi ết k ế bài so ạn và s ử d ụng thi ết b ị d ạy h ọc: 3.2.1. Ưu điểm: - Là ti ết d ạy tham gia d ự thi giáo viên gi ỏi t ỉnh nên h ầu h ết các đồ ng chí giáo viên chu ẩn b ị r ất chu đáo c ả v ề n ội dung ki ến th ức và ph ươ ng pháp t ổ ch ức d ạy- h ọc. Có nhi ếu sáng t ạo, có s ự đầ u t ư nên đó cú nh ững ti ết d ạy c ủa các đồ ng chí r ất thành công. - Nhìn chung t ất c ả các ti ết tham gia thao gi ảng d ự thi giáo viên gi ỏi T ỉnh đó đề u có nh ững d ấu ấn th ực hi ện tinh th ần ch ủ tr ươ ng đổi m ới giáo d ục ph ổ thông c ủa B ộ giáo d ục đào t ạo. C ụ th ể đó là s ự đổ i m ới v ề ph ươ ng pháp d ạy h ọc, đổ i m ới v ề s ử dụng thi ết b ị trong d ạy h ọc, đổ i m ới v ề ki ểm tra đánh giá Trong ph ươ ng pháp d ạy h ọc các đồng chí đó áp d ụng các ph ươ ng pháp m ới nh ư t ổ ch ức cho h ọc sinh th ảo lu ận nhóm, ch ơi trò ch ơi, s ử d ụng phi ếu h ọc t ập - Trong ki ểm tra đánh giá đó đựơc chú tr ọng ngay trong gi ờ h ọc v ới nh ưng hình th ức đánh giá phong phú, đa d ạng: t ự lu ận, tr ắc nghi ệm Trong s ử d ụng thi ết b ị d ạy 3
4. học các đồ ng chí đó áp d ụng công ngh ệ thông tin, s ử d ụng giáo án điện t ử, máy chi ếu để đưa được nhi ều hình ảnh, b ảng bi ểu và b ản đồ vào bài gi ảng giúp bài gi ảng sinh động h ơn Tuy nhiên m ức độ áp d ụng đổ i m ới c ũng nh ư hi ệu qu ả c ủa vi ệc th ực hi ện tinh th ần đổ i m ới còn ch ưa đồng đều. 3.2.2. Nh ược điểm: - Nhi ều đồ ng chí giáo viên chu ẩn b ị “quá chu đáo” cho gi ờ d ạy nh ưng đến khi lên lớp th ực hi ện lúng túng và không th ể hi ện h ết được ý đồ c ủa mình, trong tr ường h ợp này có th ể nói là “không l ượng được s ức mình”. - Có nh ững bài d ạy v ới n ội dung đơn gi ản đó đự oc giáo viên làm cho ph ức t ạp lên, làm cho h ọc sinh càng khó hi ểu vì quan ni ệm ti ết d ạy thi GVG ph ải chu ẩn b ị chu đáo. Gi ải pháp : để tránh hi ện t ượng này, khi chu ẩn b ị cho m ột ti ết d ạy, giáo viên c ần ph ải n ắm ch ắc khung chu ẩn ch ươ ng trình c ủa bài h ọc đó là gì? yêu c ầu v ới m ức độ nh ư th ế nào để có k ế ho ạch lên l ớp cho phù h ợp. Ph ải n ắm được là qua bài h ọc này học sinh c ần đạ t được nh ững đơn v ị ki ến th ức gì t ừ đó mà ngh ĩ cách t ổ ch ức d ạy-học nh ư th ế nào để h ọc sinh l ĩnh h ội được những đơn v ị ki ến th ức đó. Tuy ệt đố i không nên ph ức t ạp v ấn đề b ằng cách sáng t ạo ra nh ững cách d ạy và đư a thêm vào nh ững đơ n v ị ki ến th ức không c ần thi ết. - Vì hi ện nay là giai đoạn đầ u th ực hi ện nh ững n ội dung trong đổ i m ới giáo d ục ph ổ thông, đặ c bi ệt là đổi m ới ph ươ ng pháp d ạy h ọc. Do v ậy mà h ầu h ết các giáo viên đều chú tr ọng vào vi ệc đổ i m ới ph ươ ng pháp d ạy h ọc. Tuy nhiên nhi ều giáo viên ch ưa nắm v ững được b ản ch ất và ph ươ ng pháp th ể hi ện nên khi áp dung m ột s ố ph ươ ng pháp ch ẳng rõ là đang áp d ụng ph ươ ng pháp gì và còn lúng túng khi gi ải quy ết m ột s ố vấn đề n ảy sinh trong quá trình t ổ ch ức cho h ọc sinh h ọc theo ph ươ ng pháp m ới. Gi ải pháp: Khi áp d ụng nh ững ph ươ ng pháp được xem là m ới đố i v ới b ản thân thì tr ước h ết c ần ph ải n ắm v ững v ề lý thuy ết c ủa ph ươ ng pháp đó nh ư: đặc điểm, ưu nh ược điểm c ủa ph ươ ng pháp đó, nh ững v ấn đề c ần l ưu ý - V ề vi ệc đổ i m ới s ử d ụng thi ết b ị d ạy h ọc. Đó là vi ệc áp d ụng công ngh ệ thông tin trong d ạy h ọc, sử d ụng máy chi ếu vi ệc này có nhi ều ưu điểm l ợi th ế đố i v ới d ạy đị a lí. Tuy nhiên c ũng vì v ậy mà nhi ều giáo viên đa qua l ạm d ụng, ch ẳng h ạn trong m ột ti ết d ạy đó đưa quá nhi ều b ản đồ b ảng bi ểu, tranh ảnh không có s ự ch ọn l ọc đó làm cho hi ệu qu ả s ử d ụng thi ết b ị d ạy h ọc đi ng ược l ại v ới mong mu ốn. M ặt khác trong quá trình đư a công ngh ệ thông tin vào tr ường h ọc, nhi ều giáo viên đó quá l ạm d ụng ph ươ ng ti ện này mà làm gi ảm vai trò c ủa ng ười th ầy Gi ải pháp Ng ười giáo viên ph ải luôn nh ận th ức r ằng tát c ả các thi ết b ị d ạy h ọc k ể các nh ững thi ết b ị hi ện đạ i nh ất c ũng ch ỉ là ph ươ ng tiên d ạy h ọc h ỗ tr ợ cho giáo viên, giúp giáo viên thu ận l ợi h ơn trong t ổ ch ức d ạy h ọc, h ọc sinh thu ận l ợi h ơn trong ti ếp thu ki ến th ức và không có ph ươ ng tiên nào có th ể thay được vai trò c ủa ng ười th ầy trên b ục gi ảng . III. NH ỮNG KINH NGHI ỆM VÀ GI ẢI PHÁP C ẦN THI ẾT : 1. V ề ki ến th ức, k ĩ n ăng: 4