SKKN Ứng dụng công nghệ thông tin trong việc khai thác, theo dõi và đánh giá tình hình sử dụng tbdh phát triển năng lực cho học sinh môn Vật lý, Hóa học, Sinh học ở trường THPT Diễn Châu 2

Nội dung text: SKKN Ứng dụng công nghệ thông tin trong việc khai thác, theo dõi và đánh giá tình hình sử dụng tbdh phát triển năng lực cho học sinh môn Vật lý, Hóa học, Sinh học ở trường THPT Diễn Châu 2

1. S¸NG KIÕN KINH NGHIƯM ỨNG DỤNG CƠNG NGHỆ THƠNG TIN TRONG VIỆC KHAI THÁC, THEO DÕI VÀ ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH SỬ DỤNG TBDH PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC CHO HỌC SINH MƠN VẬT LÝ, HĨA HỌC, SINH HỌC Ở TRƯỜNG THPT DIỄN CHÂU 2 LĨNH VỰC: SINH HỌC
2. MỤC LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Phần I - ĐẶT VẤN ĐỀ 1 1. Lý do chọn đề tài 1 2. Mục đích nghiên cứu 3 3. Nhiệm vụ nghiên cứu 3 4. Tổng quan sáng kiến 3 5. Tính mới của sáng kiến 4 6. Khả năng áp dụng của sáng kiến 4 Phần II - NỘI DUNG 5 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ VIỆC QUẢN LÍ THIẾT BỊ Ở TRƯỜNG THPT 5 1.1. Cơ sở lý luận 5 1.1.1. Về đổi mới phương pháp dạy học và các app hổ trợ dạy học trực tuyến 5 1.1.2. Về việc xây dựng kế hoạch quản lí thiết bị học ở trường THPT 5 1.1.3. Tìm hiểu về quản lí theo dõi sử dụng TBDH 6 1.2. Cơ sở thực tiễn 7 1.2.1. Thực trạng nghiên cứu 7 1.2.2. Yêu cầu của việc sử dụng thiết bị trong dạy học 8 1.2.3. Thực trạng quản lý và khai thác TBDH ở một số trường THPT nĩi chung và trường THPT Diễn Châu 2 trên địa bàn 9 1.3. Cơng tác mượn, trả thiết bị thí nghiệm trong dạy học của giáo viên theo phương pháp truyền thống 10 1.4. Khâu quản lý, theo dõi, kiểm tra, đánh giá tình hình sử dụng thiết bị, thí nghiệm trong dạy học ở trường THPT 11 CHƯƠNG 2. CÁC GIẢI PHÁP QUẢN LÍ THIẾT BỊ TRONG DẠY HỌC PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH 16 2.1. Giải pháp ứng dụng cơng nghệ thơng tin trong việc khai thác và theo dõi, đánh giá tình hình sử dụng TBDH trong trường THPT 16 2.2. Thiết lập phần mềm quản lý, kiểm tra, đánh giá tình hình sử dụng TBDH trong trường THPT 16 2.3. Sử dụng website để đăng ký mượn thiết bị, thí nghiệm 18
3. DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TT Chữ cái viết tắt Chữ đầy đủ 1 TBDH Thiết bị dạy học 2 CNTT Cơng nghệ thơng tin 3 THPT Trung học phổ thơng 4 THCS Trung học cơ sở 5 PPCT Phân phối chương trình 6 HS Học sinh 7 GV Giáo viên 8 TBGD Thiết bị giáo dục 9 CSVC Cơ sở vật chất
4. Phần I - ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài Thực tiễn đã cho thấy vai trị vơ cùng quan trọng của thiết bị dạy học (TBDH) trong quá trình dạy học. TBDH là nguồn tri thức, là phương tiện chứa đựng, truyền tải thơng tin và điều khiển hoạt động nhận thức của học sinh (HS), là yếu tố đặc biệt quan trọng trong việc đổi mới, cải tiến phương pháp và hình thức tổ chức dạy học. Do vậy, sự thay đổi về chương trình (CT) và phương pháp dạy học cũng làm thay đổi hệ thống TBDH ở một phạm vi, mức độ nào đĩ và ngược lại. Hiện nay, cả nước đang dạy với nhiều bộ sách giáo khoa nhưng phải đảm bảo các mạch kiến thức cốt lõi đáp ứng phát triển 5 phẩm chất và 10 năng lực. Với sự thay đổi của mục tiêu, cấu trúc CT, nội dung CT thì TBDH cũng cĩ những thay đổi nhất định nhằm hỗ trợ việc đổi mới phương pháp và các hình thức dạy học. CTGD phổ thơng (GDPT) 2018 được xây dựng theo định hướng phát triển phẩm chất và năng lực của người học, tạo mơi trường học tập và rèn luyện giúp HS phát triển hài hồ về thể chất và tinh thần; trở thành người học tích cực, tự tin, cĩ ý thức lựa chọn nghề nghiệp và học tập suốt đời; cĩ những phẩm chất tốt đẹp và năng lực cần thiết để trở thành người cơng dân cĩ trách nhiệm, người lao động cĩ văn hĩa, cần cù, sáng tạo, đáp ứng nhu cầu phát triển của cá nhân và yêu cầu của sự nghiệp xây dựng, bảo vệ đất nước trong thời đại tồn cầu hĩa và cách mạng cơng nghiệp mới [6]. Để thực hiện thành cơng CT GDPT 2018, cần phải cĩ sự đổi mới đồng bộ về CT, nội dung, phương pháp dạy học cũng như các điều kiện đảm bảo thực hiện CT. Cùng với các điều kiện về tổ chức và quản lí (QL) nhà trường; Cán bộ QL, giáo viên (GV), nhân viên; Xã hội hĩa GD; CSVC thì các điều kiện về TBDH cũng cần được đổi mới, trong đĩ quan trọng nhất là tổ chức QL và sử dụng TBDH đáp ứng yêu cầu dạy học theo định hướng phát triển năng lực người học của CT GDPT 2018. Đổi mới phương pháp dạy học đang là một vấn đề vơ cùng quan trọng trong việc quyết định chất lượng giáo dục của mỗi quốc gia trong xu hướng phát triển của thế giới. Hiện nay các quốc gia trên thế giới đang nỗ lực đổi mới nội dung và phương pháp giáo dục - đào tạo với nhiều mơ hình, biện pháp khác nhau nhằm mở rộng qui mơ, nâng cao tính tích cực trong dạy và học một cách tồn diện, dạy làm sao để giúp người học hướng tới việc học tập chủ động, chống lại thĩi quen học tập thụ động. Muốn vậy cần phải nâng cao, cải tiến đồng bộ các thành tố liên quan, trong đĩ phương tiện dạy và học là một thành tố quan trọng. Phương tiện dạy học vừa hỗ trợ cho giáo viên nâng cao chất lượng dạy học vừa giúp học sinh tiếp thu kiến thức một cách khoa học và thuận lợi. Khi cĩ được các phương tiện thích hợp, người giáo viên sẽ phát huy hết năng lực sáng tạo của mình trong cơng tác giảng dạy, làm cho 1
5. nhiều thời gian và khơng chính xác. Kết quả kiểm tra định kỳ việc sử dụng TBDH của giáo viên chỉ mang tính tương đối, chưa đưa ra được kết quả cụ thể cho từng giáo viên, từ đĩ chưa phát hiện kịp thời những thiếu sĩt của giáo viên. Hiệu quả khai thác TBDH khơng cao, gây lãng phí kinh phí đầu từ trang thiết bị của Nhà nước và thực hiện khơng đúng với nội dung chương trình đổi mới giáo dục. Quản lý hồ sơ mượn, trả TBDH trên giấy tờ, sổ sách cịn gặp nhiều hạn chế, đặc biệt khi ta cần lọc dữ liệu, tổng hợp, tách dữ liệu, Từ thực trạng nêu trên chúng tơi thấy giải pháp ứng dụng cơng nghệ thơng tin vào quản lý và qua quá trình thực tế triển khai tại trường THPT Diễn Châu 2 và một số trường trên địa bàn tơi thấy rất hiệu quả và cơ bản đã giảm tải được về mặt thủ tục, giấy tờ hồ sơ, sổ sách; tiết kiệm được nhiều thời gian cho giáo viên và được giáo viên bộ mơn Lí, hĩa sinh hưởng ứng rất nhiệt tình. Qua nhiều năm cơng tác quản lí thiết bị dạy học đã thơi thúc bản thân chúng tơi và chúng tơi đã đúc kết được kinh nghiệm và đưa ra được giải pháp nhằm nâng cao tình hình quản lý, kiểm tra giám sát, thống kê đánh giá việc sử dụng TBDH của giáo viên qua đề tài sáng kiến “Ứng dụng cơng nghệ thơng tin trong việc khai thác, theo dõi và đánh giá tình hình sử dụng TBDH phát triển năng lực học sinh cho mơn Vật lý, Hĩa học, Sinh học ở trường THPT Diễn Châu 2” để đưa vào áp dụng trong trường học từ năm học 2019 đến nay. 2. Mục đích nghiên cứu: - Nghiên cứu ứng dụng CNTT trong việc khai thác, theo dõi đánh giá tình hình sử dùng TBDH ở nhà trường - Nghiên cứu sử dụng TB mơn: Lí, Hĩa, Sinh phát triển năng lực học sinh 3. Nhiệm vụ nghiên cứu - Xây dựng cơ sở lí luận và thực tiễn của đề tài - Nghiên cứu về nội dung kiến thức, đối tượng HS và điều kiện dạy học - Nghiên cứu cách thiết kế và hệ thống kế hoạch dạy mượn trả, sử dụng thiết bị - Tiến hành thực nghiệm, đánh giá kết quả; 4. Tổng quan sáng kiến 4.1. Phạm vi nghiên cứu của đề tài. Thiết kế và sử dụng hệ thống quản lí TBDH trong việc khai thác, theo dõi và đánh giá tình hình sử dụng TBDH phát triển năng lực học sinh cho mơn Vật lý, Hĩa học, Sinh. 3