SKKN Thiết kế và tổ chức dạy học theo chủ đề phần chuyển hóa vật chất và năng lượng ở động vật (Sinh học Lớp 11) nhằm phát triển năng lực tự học cho học sinh đáp ứng trong tình hình dịch bệnh Covid

Nội dung text: SKKN Thiết kế và tổ chức dạy học theo chủ đề phần chuyển hóa vật chất và năng lượng ở động vật (Sinh học Lớp 11) nhằm phát triển năng lực tự học cho học sinh đáp ứng trong tình hình dịch bệnh Covid

1. 1 PHẦN I - ĐẶT VẤN ĐỀ I - LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Theo Tô chưc Giao duc, Khoa hoc va Văn hoa Liên hơp quôc (UNESCO), đại dịch COVID - 19 bùng phat gần 2 năm qua đã lam gian đoạn việc hoc của trên 1,7 ty hoc sinh, sinh viên tại ít nhất 192 quôc gia va vùng lãnh thô. Một năm sau đại dịch, gần 50% hoc sinh toan cầu vẫn bị ảnh hưởng vì trường hoc đong cửa toan bộ hoặc một phần. Hiện vẫn co gần 30 quôc gia đong cửa hoan toan trường hoc, ảnh hưởng tới hơn 100 triệu giao viên va nhân viên trường hoc. Quỹ nhi đồng Liên hơp quôc (UNICEF) nhận định thế giới đang chưng kiến “tình trạng khẩn cấp về giao duc” hết sưc nghiêm trong bởi đại dịch đã ảnh hưởng tiêu cực tới quyền hoc tập va hưởng cac phúc lơi xã hội tại trường hoc, đồng nghĩa với việc tương lai va hạnh phúc của trẻ em cũng chịu tac động. Trước tình hình dịch COVID-19 diễn biến phưc tạp nhiều giải phap đươc đưa ra để thao gỡ kho khăn cho dạy hoc, nganh Giao duc va Đao tạo (GD-ĐT) đã biến thach thưc thanh cơ hội - dạy hoc trực tuyến. Hoc sinh nên tận dung những ngay hoc trực tuyến ở nha trở thanh cơ hội trong hoc tập, bằng chính sự tự hoc. Trong cac năng lực chung thì năng lực tự hoc la năng lực mẫu chôt quan trong nhất. Việc tự hoc ở nha của hoc sinh sẽ bao gồm cac công việc như: Giải cac bai tập, giải cac bộ đề ma giao viên đã giao, ôn lại kiến thưc đã hoc ở cac bộ môn Nếu cần sự hỗ trơ của giao viên, thì hoc sinh hãy mạnh dạn liên hệ để đươc sự trơ giúp hiệu quả trong qua trình tự hoc. Xuất phat từ những lí do trên, chúng tôi lựa chon " Thiết kế và tổ chức dạy học theo chủ đề phần chuyển hóa vật chất và năng lượng ở động vật ( sinh học 11) nhằm phát triển năng lực tự học cho học sinh đáp ứng trong tình hình dịch bệnh COVID”lam đề tai nghiên cưu. II - MỤC ĐÍCH, NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI 1. Mục đích nghiên cứu Xac định đươc quy trình xây dựng va tô chưc dạy hoc cac chủ đề theo hướng HS tự hoc trong (Sinh hoc 11) nhằm phat triển NLTH cho HS. 2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Nghiên cưu những vấn đề lí luận va thực tiễn co liên quan đến đề tai:NLTH, dạy hoc theo chủ đề va phat triển NLTH cho hoc sinh. - Xac định quy trình xây dựng va tô chưc dạy hoc chủ đề theo hướng HS tự hoc. Vận dung quy trình thiết kế va tô chưc dạy hoc phần chuyển hoa vật chất va năng lương ở động vật (Sinh hoc 11) - Xây dựng cac tiêu chí đanh gia NLTH cho HS. - Thực nghiệm sư phạm để đanh gia tính khả thi của giả thuyết đề ra.
2. 3 PHẦN II- NỘI DUNG CHƯƠNG I - CƠ SỞ LÝ LUẬN, CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA DẠY HỌC PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TỰ HỌC THÔNG QUA DẠY HỌC CHỦ ĐỀ TRÊN CƠ SỞ DẠY HỌC TRỰC TUYẾN. 1. Cơ sở lý luận 1.1. Khái niệm năng lực 1.1.1. Khái niệm tự học Theo chúng tôi tự hoc la việc bản thân người hoc tự giac, tích cực, chủ động phat huy cac NL trí tuệ, phẩm chất tâm lý của bản thân để co phương phap phù hơp nhằm chiếm lĩnh tri thưc khoa hoc nhân loại va biến tri thưc đo thanh vôn tri thưc va kinh nghiệm của mình, từ đo hình thanh những kĩ năng, kĩ xảo va phat triển toan diện nhân cach bản thân người hoc. Điều nay cũng co nghĩa la bản thân người hoc phải tự xac định muc tiêu hoc tập, tự lập kế hoạch, thực hiện kế hoạch hoc tập để gianh lấy kiến thưc, phat triển NL va tự đanh gia qua trình hoc (đạt đươc gì, chưa đạt đươc gì), từ đo rút kinh nghiệm va tự điều chỉnh qua trình tự hoc để hoan thiện bản thân. 1.1.2. Khái niệm năng lực tự học Trong nghiên cưu nay, chúng tôi sử dung định nghĩa khai niệm NLTH của cac tac giả Phan thị Thanh Hội (2016), “NLTH là khả năng người học độc lập, tự giác từ việc xác định mục tiêu học tập, thiết kế và thực hiện kế hoạch học tập đến việc tự đánh giá và điều chỉnh việc học nhằm tối ưu hóa việc lĩnh hội kiến thức và phát triển kĩ năng, năng lực”. 1.1.3. Cấu trúc năng lực tự học Theo chúng tôi thì NLTH thể hiện qua cac kĩ năng cơ bản trong toan bộ qua trình hoc, bao gồm: - Kĩ năng xac định muc tiêu hoc tập - Kĩ năng lập kế hoạch tự hoc - Kĩ năng thực hiện kế hoạch - Kĩ năng tự kiểm tra, đanh gia va rút kinh nghiệm 1.2. Dạy học theo chủ đề 1.2.1. Khái niệm chủ đề Theo Từ điển.com, chủ đề đươc định nghĩa la vấn đề chính đươc đặt ra trong một tac phẩm nghệ thuật: chủ đề của tac phẩm. Chủ đề cũng la đề tai đươc lựa chon chon lam nội dung chủ yếu trong hoc tập, sang tac.Như vậy, chủ đề la vấn đề chính, vấn đề trung tâm trong tac phẩm. Moi nội dung của tac phẩm đều quay quanh chủ đề, thể hiện đươc nội dung nhất quan của chủ đề.
3. 5 CHƯƠNG II - THIẾT KẾ VÀ TỔ CHỨC DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ PHẦN CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở ĐỘNG VẬT ( SINH HOC 11) NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TỰ HỌC CHO HỌC SINH ĐÁP ỨNG TRONG TÌNH HÌNH DỊCH BỆNH COVID. 2.1. Cấu trúc nội dung phần chuyển hóa vật chất và năng lượng ở động vật. Chương trình sinh hoc 11 ban cơ bản tiếp tuc giới thiệu cho HS phần bôn "Sinh hoc cơ thể ". Trong phần "Sinh hoc cơ thể" co 4 chương. Chương I la chương giới thiệu về qua trình chuyển hoa vật chất va năng lương, gồm hai phần chuyển hoa vật chất va năng lương ở thực vật va chuyển hoa vật chất va năng lương ở động vật. Chuyển hoa vật chất va năng lương ở động vật gồm sau bai: + Bai 15 - Tiêu hoa ở động vật + Bai 16 - Tiêu hoa ở động vật ( tiếp theo) + Bai 17 - Hô hấp ở động vật + Bai 18 - Tuần hoan mau + Bai 19 - Tuần hoan mau + Bai 20 - Cân bằng nội môi. Trong mỗi bai co nhiều kiến thưc liên hệ thực tiễn như bệnh về tiêu hoa, hô hấp, tim mạch, rôi loạn chuyển hoa vật chất, từ đo HS co thể vận dung kiến thưc để phòng ngừa một sô bệnh tật. Giữa cac bai co môi quan hệ với nhau. 2.2. Quy trình thiết kế các chủ đề dạy học theo hướng phát triển năng lực cho học sinh - Dạy hoc dựa trên dự an - Dạy hoc giải quyết vẫn đề - Dạy hoc thực hanh - Dạy hoc bằng nghiên cưu khoa hoc 2.3.Thiết kế các chủ đề dạy học phần chuyển hóa vật chất và năng lượng ở động vật. 1.DỰ ÁN 1: TIÊU HÓA VÀ SỨC KHỎE CON NGƯỜI. 1.1. Bước 1: CHUẨN BỊ. 1.1.1. Hoạt động của giao viên: Hoạt động 1: Xây dựng bộ câu hỏi định hướng: