SKKN Nâng cao hiệu quả làm văn phần truyện ngắn cho học sinh Lớp 12 trường THPT Lộc Hưng qua hệ thống các dạng đề nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi

Nội dung text: SKKN Nâng cao hiệu quả làm văn phần truyện ngắn cho học sinh Lớp 12 trường THPT Lộc Hưng qua hệ thống các dạng đề nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi

1. Trường THPT Lộc Hưng Năm học 2014 – 2015 MỤC LỤC A.TÓM TẮT ĐỀ TÀI Trang 3 B.GIỚI THIỆU Trang 4 C.PHƯƠNG PHÁP Trang 5 a. Khách thể nghiên cứu Trang 5 b. Thiết kế nghiên cứu Trang 5 c. Quy trình nghiên cứu Trang 6 d. Đo lường và thu thập dữ liệu Trang 7 D.PHÂN TÍCH DỮ LIỆU VÀ BÀN LUẬN KẾT QUẢ Trang 7 E.KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ Trang 8 TÀI LIỆU THAM KHẢO Trang 10 PHỤ LỤC CỦA ĐỀ TÀI Trang 11 Ý KIẾN NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC Trang 35 Đề tài: Nâng cao hiệu quả làm văn phần truyện ngắn cho HS lớp 12 trường THPT Lộc Hưng qua hệ thống các dạng đề nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi1
2. Trường THPT Lộc Hưng Năm học 2014 – 2015 KẾ HOẠCH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC SƯ PHẠM ỨNG DỤNG Tên đề tài: Nâng cao hiệu quả làm văn phần truyện ngắn cho học sinh lớp 12 trường THPT Lộc Hưng qua hệ thống các dạng đề nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi. Giáo viên nghiên cứu: Nguyễn Mộng Duyên Đơn vị (trường, huyện): Trường THPT Lộc Hưng – Trảng Bàng Bước Hoạt động 1. Hiện trạng; - Học sinh chưa nắm vững cách làm bài văn nghị luận về một tác Nguyên nhân phẩm, một đoạn trích văn xuôi, nên kết quả học tập chưa cao. - Cách giáo viên thường áp dụng là dạy kiến thức từng bài, không chú ý đến việc hệ thống các dạng đề nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi để học sinh nắm phương pháp làm bài . 2. Giải pháp thay Cho học sinh nắm phương pháp làm bài từng dạng đề nghị luận về thế một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi, giáo viên tác động nâng cao hiệu quả làm văn phần truyện ngắn cho học sinh lớp 12, thi để xét tốt nghiệp và đại học, cao đẳng. 3. Vấn đề nghiên Việc cho học sinh nắm phương pháp làm bài từng dạng đề nghị cứu luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi, giáo viên có tác Dữ liệu có thể thu động nâng cao hiệu quả làm văn phần truyện ngắn cho học sinh thập được lớp 12, thi để xét tốt nghiệp và đại học, cao đẳng hay không? Giả thuyết nghiên Giả thuyết nghiên cứu: Có. Việc cho học sinh nắm phương pháp cứu làm bài từng dạng đề nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi, giáo viên có tác động nâng cao hiệu quả làm văn phần truyện ngắn cho học sinh lớp 12, thi để xét tốt nghiệp và đại học, cao đẳng. 4. Thiết kế Mẫu 2: Kiểm tra trước tác động và sau tác động đối với các nhóm tương đương (Lớp 12A và 12B1) 5. Đo lường Tỉ lệ học sinh làm được bài thông qua điểm trung bình của 2 nhóm 6. Phân tích dữ So sánh điểm trung bình, độ lệch, giá trị P của T- test, chênh lệch liệu giá trị trung bình chuẩn SMD và đồ thị ở giai đoạn có tác động. 7. Kết quả Tỉ lệ học sinh làm văn phần truyện ngắn có hiệu quả tăng lên. Như vậy, việc cho học sinh nắm phương pháp làm bài từng dạng đề nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi , giáo viên có tác động nâng cao hiệu quả làm văn phần truyện ngắn cho học sinh lớp 12, thi để xét tốt nghiệp và đại học, cao đẳng. Đề tài: Nâng cao hiệu quả làm văn phần truyện ngắn cho HS lớp 12 trường THPT Lộc Hưng qua hệ thống các dạng đề nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi2
3. Trường THPT Lộc Hưng Năm học 2014 – 2015 A.TÓM TẮT ĐỀ TÀI Giáo dục phổ thông nước ta đang thực hiện bước chuyển từ chương trình giáo dục tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực của người học, nghĩa là từ chỗ quan tâm đến việc học sinh học được cái gì đến chỗ quan tâm học sinh vận dụng được cái gì qua việc học. Để đảm bảo được điều đó, nhất định phải thực hiện thành công việc chuyển từ phương pháp dạy học theo lối " truyền thụ một chiều" sang dạy cách học, cách vận dụng kiến thức, rèn luyện kĩ năng, hình thành năng lực và phẩm chất; đồng thời phải chuyển cách đánh giá kết quả giáo dục từ nặng về kiểm tra trí nhớ sang kiểm tra , đánh giá năng lực vận dụng kiến thức giải quyết vấn đề, coi trọng cả kiểm tra đánh giá kết quả học tập với kiểm tra đánh giá trong quá trình học tập để có thể tác động kịp thời nhằm nâng cao chất lượng của các hoạt động dạy học và giáo dục. Trước bối cảnh đó và để chuẩn bị cho quá trình đổi mới chương trình sách giáo khoa giáo dục phổ thông sau năm 2015, cần thiết phải đổi mới đồng bộ phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá kết quả giáo dục theo định hướng phát triển năng lực người học. Những quan điểm và đường lối chỉ đạo của nhà nước về đổi mới giáo dục nói chung và giáo dục trung học nói riêng được thể hiện trong nhiều văn bản, đặc biệt trong văn bản sau: Chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn 2011-2020 ban hành kèm theo Quyết định 711/ QĐ-TTg ngày 13/06/2012 của Thủ tướng Chính phủ chỉ rõ: " Tiếp tục đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá kết quả học tập, rèn luyện theo hướng phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo và năng lực tự học của người học"; " Đổi mới kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông, kỳ thi tuyển sinh đại học,cao đẳng theo hướng đảm bảo, thiết thực, hiệu quả, khách quan và công bằng; kết hợp kết quả kiểm tra đánh giá trong quá trình giáo dục với kết quả thi”. Từ đó, nó tạo tiền đề, cơ sở và môi trường pháp lí thuận lợi cho việc đổi mới giáo dục phổ thông nói chung, đổi mới đồng bộ phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá theo định hướng năng lực người học. Chính vì thế, ngày 25,27,28 tháng 12 năm 2014 Sở giáo dục đào tạo Tây Ninh mở lớp tập huấn về “ Dạy học và kiểm tra, đánh giá kết quả học tập theo định hướng phát triển năng lực học sinh” cho tất cả giáo viên THPT. Sau khi được tập huấn, nhận thấy tầm quan trọng , tôi nghiên cứu đề tài: “ Nâng cao hiệu quả làm văn phần truyện ngắn cho học sinh lớp 12 trường THPT Lộc Hưng qua hệ thống các dạng đề nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi” để giúp học sinh vừa làm quen với cách thức làm bài thi nhằm đảm bảo vừa đáp ứng yêu cầu cơ bản Đề tài: Nâng cao hiệu quả làm văn phần truyện ngắn cho HS lớp 12 trường THPT Lộc Hưng qua hệ thống các dạng đề nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi3
4. Trường THPT Lộc Hưng Năm học 2014 – 2015 ( để xét tốt nghiệp THPT) và yêu cầu nâng cao ( để tuyển sinh đại học, cao đẳng). Giải pháp này được tôi tiến hành trên hai nhóm: lớp 12A ( nhóm thực nghiệm) và 12B1 ( nhóm đối chứng) trường THPT Lộc Hưng. Lớp thực nghiệm, sau khi dạy kiến thức, tôi thực hiện hệ thống lại các dạng đề làm văn của các tác phẩm: Vợ chồng A Phủ - Tô Hoài, Vợ nhặt – Kim Lân, Rừng xà nu – Nguyễn Trung Thành, Những đứa con trong gia đình – Nguyễn Thi, Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu để giúp học sinh nâng cao hiệu quả làm văn phần truyện ngắn trong kì thi để xét tốt nghiệp THPT cũng như tuyển sinh đại học và cao đẳng. Kết quả cho thấy: Tác động của giải pháp này có ảnh hưởng rất lớn đến kết quả học tập của học sinh: lớp thực nghiệm đã đạt kết quả cao hơn so với lớp đối chứng. Sau tác động kiểm chứng chênh lệch ĐTB bằng T-Test cho kết quả P = 0,0014 < 0,05, cho thấy: sự chênh lệch giữa ĐTB nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng rất có ý nghĩa, tức là chênh lệch kết quả ĐTB nhóm thực nghiệm cao hơn ĐTB nhóm đối chứng là không ngẫu nhiên mà do kết quả của tác động. B.GIỚI THIỆU - Năm 2015 là năm có nhiều đổi mới trong kì thi: Học sinh lớp 12 chỉ trải qua một kì thi THPT quốc gia. Từ đó, nó làm cơ sở để xét tốt nghiệp THPT và tuyển sinh đại học, cao đẳng. Và môn văn là một trong những môn thi bắt buộc dùng để xét tốt nghiệp. Không những thế, học sinh THPT ở các tỉnh phải tập trung về thành phố Hồ Chí Minh, trường tổ chức cụm thi. - Mặt khác, cấu trúc đề thi vẫn theo năm 2014, thang điểm 10, nhưng đề ra theo định hướng phát triển năng lực học sinh. Sở Giáo dục đào tạo Tây Ninh đã ra công văn số 437/SGDĐT-GDTrH ngày 09 tháng 03 năm 2015, chỉ đạo các trường tổ chức tốt việc ôn thi tốt nghiệp năm 2015 cho học sinh lớp 12. Cho nên, cùng với nhiều môn học khác, môn Ngữ văn cấp THPT đã góp phần trang bị cho học sinh hệ thống kiến thức đầy đủ và giáo viên phải hướng dẫn học sinh vận dụng kiến thức để giải quyết hiệu quả các dạng của đề thi. Là giáo viên dạy Ngữ văn, tôi luôn băn khoăn, trăn trở về vấn đề này. Chính vì vậy, tôi mạnh dạn viết đề tài “ Nâng cao hiệu quả làm văn phần truyện ngắn cho học sinh lớp 12 trường THPT Lộc Hưng qua hệ thống các dạng đề nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi”.Thông qua đó, tôi muốn giới thiệu với quý thầy cô giáo và các em Đề tài: Nâng cao hiệu quả làm văn phần truyện ngắn cho HS lớp 12 trường THPT Lộc Hưng qua hệ thống các dạng đề nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi4
5. Trường THPT Lộc Hưng Năm học 2014 – 2015 học sinh một số phương pháp để giải các dạng đề nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi rất có hiệu quả. Vận dụng được những phương pháp này, nó sẽ giúp học sinh lớp 12 trường THPT Lộc Hưng làm văn phần truyện ngắn đạt được kết quả hơn. C. PHƯƠNG PHÁP I. Khách thể nghiên cứu - Giáo viên có nhiều năm kinh nghiệm trong giảng dạy, nhiều năm đạt chiến sĩ thi đua, luôn nhiệt tình và trách nhiệm cao trong công tác giảng dạy và giáo dục học sinh. - Để thực hiện đề tài, tôi đã chọn ra hai nhóm lớp có sĩ số tương đương nhau, trình độ nhận thức như nhau, các em đều tích cực trong học tập. Cụ thể nhóm A (Lớp thực nghiệm) gồm lớp 12A và nhóm B ( Lớp đối chứng) gồm lớp 12B1. II. Thiết kế nghiên cứu Tôi dùng kết quả kiểm tra một tiết ( Bài viết số 5) để làm bài kiểm tra trước tác động. Kết quả cho thấy điểm trung bình của 2 nhóm có sự khác nhau. Do đó, tôi dùng phép kiểm chứng T-test để kiểm chứng sự chênh lệch điểm số trung bình của 2 nhóm trước tác động. Bảng kiểm chứng để xác định các nhóm tương đương Đối chứng (12B1) Thực nghiệm (12A) Giá trị TB 5.79 5.82 Giá trị p 0,85 p = 0,85 > 0,05 từ đó kết luận sự chênh lệch điểm số trung bình của 2 nhóm thực nghiệm và đối chứng là không có ý nghĩa, 2 nhóm được coi là tương đương. Đề tài: Nâng cao hiệu quả làm văn phần truyện ngắn cho HS lớp 12 trường THPT Lộc Hưng qua hệ thống các dạng đề nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi5
6. Trường THPT Lộc Hưng Năm học 2014 – 2015 Sử dụng thiết kế 2: Kiểm tra trước và sau tác động đối với các nhóm tương đương Bảng thiết kế nghiên cứu Nhóm KT trước TĐ Tác động Kiểm tra sau TĐ Thực nghiệm O1 Hệ thống các dạng đề nghị luận O3 về một tác phẩm, một đọan trích văn xuôi, phần truyện ngắn trong chương trình Ngữ văn lớp 12 có tác động nâng cao hiệu quả phần làm văn Đối chứng O2 HS giải các đề làm văn phần O4 truyện ngắn Ở thiết kế này, tôi sử dụng phép kiểm chứng T-Test độc lập III. Quy trình nghiên cứu 1. Chuẩn bị bài của giáo viên - Đối với lớp đối chứng: thiết kế giáo án, giảng dạy, giải các đề làm văn phần truyện ngắn như bình thường - Đối với lớp thực nghiệm, khi dạy bài “Nghị luận về một tác phẩm, một đọan trích văn xuôi”, tôi đã hướng dẫn học sinh cách giải quyết các dạng bài văn nghị luận về tác phẩm văn xuôi . Và tiến hành thực hành ở các tiết tự chọn để giúp học sinh nâng cao hiệu quả làm văn trong kì thi để xét tốt nghiệp THPT cũng như tuyển sinh đại học và cao đẳng. 2. Tiến hành dạy thực nghiệm: Thời gian tiến hành dạy thực nghiệm vẫn tuân theo kế hoạch dạy học, thời khoá biểu của nhà trường để đảm bảo tính khách quan. Đề tài: Nâng cao hiệu quả làm văn phần truyện ngắn cho HS lớp 12 trường THPT Lộc Hưng qua hệ thống các dạng đề nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi6