SKKN Một số phương pháp dạy Bài 14 Giáo dục công dân Lớp 6 "Thực hiện trật tự an toàn giao thông"

Nội dung text: SKKN Một số phương pháp dạy Bài 14 Giáo dục công dân Lớp 6 "Thực hiện trật tự an toàn giao thông"

1. Phòng giáo dục như thanh Trường THCS Thanh Kỳ Sáng Kiến Kinh Nghiệm Đề tài: Một số phương pháp dạy bài 14 Giáo dục công dân lớp 6 "Thực hiện trật tự an toàn giao thông" Người thực hiện: GV Lê Mạnh Hùng Tổ: Xã hội Đơn vị: Trường THCS Thanh Kỳ Như Thanh - Thanh Hoá Thanh Kỳ, tháng 3 năm 2007
2. A- Phần mở đầu I/- Lý do chọn đề tài: Môn giáo dục công dân ở trường THCS thực chất là môn học thay thế cho môn chính trị - đạo đức trước đây. Do bản thân những kiến thức là về đạo đức và pháp luật nên có điều kiện để trực tiếp hình thành những tư tưởng, tình cảm và hành vi đạo đức cho học sinh. Vì nó ưu thế hơn so với môn học khác về chức năng giáo dục, nên nó có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc phát triển nhân cách học sinh và trong việc thực hiện mục tiêu giáo dục, đồng thời cũng giúp học sinh củng cố và phát triển những kết quả giáo dục của bậc Tiểu học. Theo tinh thần đổi mới hiện nay môn Giáo dục công dân có cấu trúc chương trình đa dạng, nội dung phong phú góp phần phát triển nhân cách nói chung, cũng như phát triển tâm lực của học sinh nói riêng. Tạo tiền đề cho việc nảy sinh và phát triển những tiềm năng còn ẩn chứa trong mỗi con người. Trong thời kỳ CNH-HĐH đất nước cần có những con người có trí lực và có khả nang tự hoàn thiện, năng lực thích ứng, năng lực tổ chức quản lý, năng lực hoạt động xã hội. Qua môn học này, nhằm giáo dục cho học sinh các chuẩn mực của người công dân ở mức độ phù hợp với lứa tuổi; Trên cơ sở đó góp phần hình thành những phẩm chất nhân cách của con người Việt Nam trong giai đoạn hiện nay phù hợp với xu thế phát triển và tiến bộ của thời đại. Thực hiện Công văn số 6165 - TR11 ngày 16/7/2004 của Bộ Giáo dục và Đào tạo việc hướng dẫn giáo dục trật tự an toàn giao thông (TT ATGT) trong các nhà trường THPT và THCS đã đưa vào chương trình sách giáo khoa Giáo dục công dân lớp 6 - Bài 14 - Tiết 23, 24 để giảng dạy học tập một vấn đề vô cùng quan trọng và thiết thực đó là "Thực hiện TT ATGT". Giao thông vận tải là huyết mạch của nền kinh tế quốc dân, là điều kiện để nâng cao cuộc sống của mọi người, nó có quan hệ chặt chẽ đến mọi mặt của đời sống xã hội, phục vụ đặc lực cho sự nghiệp CNH-HĐH đất nước. Nhưng tình hình giao thông trong những năm gần đây ngày càng gia tăng, trở thành vấn đề bức xúc của toàn xã hội, hàng năm tai nạn giao thông làm chết và bị thường hàng vạn người và thiệt hại hàng chục tỷ đồng. Theo thống kế từ năm 1992-2002 trong tất cả các vụ tai nạn giao thông xảy ra, thì tai nạn giao thông đường bộ chiếm tới 90% số vụ. Hàng năm có hàng trăm vụ tai nạn liên quan 2
3. đến học sinh làm chết và bị thương hàng trăm em. Vì vậy không phải ngẫu nhiên mà ngày sức khoẻ thế giới năm 2004 lại có chủ đề "An toàn giao thông là không tai nạn". Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tai nạn giao thông, nhưng nguyên nhân phổ biến nhất là do các em kém hiểu biết pháp luật về TT ATGT hoạc là do ý thức của người tham gia giao thông coi thường pháp luật. Thanh Kỳ là xã vùng sâu, vùng xa, lại nằm trong dự án 135 của Chính phủ, đời sống của nhân dân còn gặp nhiều khó khăn. Việc cập nhật thông tin qua các phương tiện hiện đại còn chậm, đa số học sinh thiếu hiểu biết về TT ATGT, đây cũng chính là lý do tôi chọn đề tài này. II/- Mục đích của đề tài: Qua một số phương pháp dạy bài 14 SGK Giáo dục công dân lớp 6 giúp học sinh tiếp cận với việc thực hiện TT ATGT một cách thuận lợi. Thấy được vai trò và tầm quan trọng của phương pháp đổi mới khi tiếp thu và truyền thụ kiến thức mới cho học sinh. III/- Nhiệm vụ của đề tài: Chỉ ra cách thức và phương pháp theo tinh thần đổi mới để học sinh tiếp thu kiến thức. Giúp học sinh hiểu được giao thông là gì? Tầm quan trọng, nguyên nhân và giải pháp của ATGT hiện nay? - áp dụng vào tiết 23 bài 14 SGK Giáo dục công dân lớp 6. IV/- Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: 1- Đối tượng: - Phương pháp giảng dạy môn Giáo dục công dân ở trường THCS. - Một số tiết học GDCD về thể hiện TT ATGT trong giờ chính khoá cũng như ngoại khoá. - Các số liệu thống kê cụ thể của Uỷ ban ATGT Quốc gia từ năm 1992- 2002 2- Phạm vi nghiên cứu: - Những bài có tiết học về tình hình thực hiện TT ATGT bậc THCS nói chung và lớp 6 nói riêng. - Đối tượng là học sinh lớp 6 trường THCS Thanh Kỳ - Như Thanh. - Tình hình giao thông hiện nay - nguyên nhân và giải pháp. 3
4. V/- Phương pháp nghiên cứu: - Đọc tham khảo, tìm hiểu, nghiên cứu kỹ những tài liệu có liên quan. - Phân tích tổng hợp các thông số và kiến thức lý thuyết. - Đối chiếu so sánh cách truyền thụ thông thường và cách truyền thụ theo tinh thần đổi mới "Lấy học sinh làm trung tâm". - Kết hợp các phương pháp giảng dạy cả cũ và mới (phương pháp thuyết trình, phương pháp sắm vai, phương pháp đối thoại ), một cách linh hoạt phù hợp với đặc trưng lứa tuổi và được thực hiện hoá vào một tiết dạy cụ thể. B- Nội dung đề tài: Qua quá trình trực tiếp đi tiếp thu các chuyên đề thay SGK GDCD từ lớp 6 - lớp 9, qua tham khảo, nghiên cứu và học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp cộng với thực tiễn giảng dạy tôi xin đưa ra một số phương pháp dạy bài: "Thực hiện TT ATGT" bài 14 - tiết 23 như sau: I/- Cho học sinh tiếp cận trước nội dung bài học: - An toàn giao thông là vấn đề không mới trong xã hội, nhưng lại là vấn đề hoàn toàn mới khi đưa vào giảng dạy trong chương trình lại THCS nói chung cũng như Lớp 6 nói riêng. Vì vậy trước khi đến lớp để tiếp thu được kiến thức của bài học, học sinh phải tham khảo, tìm hiểu trước. - Đọc kỹ, chuẩn bị chu đáo bài ở nhà. - Sưu tầm tài liệu, tranh ảnh có liên quan đến kiến thức bài học. II/- Giáo viên chuẩn bị tài liệu và phương tiện: - Sách giáo khoa Giáo dục công dân lớp 6. - Sách giáo viên Giáo dục công dân lớp 6. - Luật giao thông đường bộ hoặc sách giáo dục pháp luật về TT ATGT (2004). - Máy chiếu - máy trong (nếu có). - Đầu Video, băng đĩa hình (nếu có). - Phiếu học tập. - Giấy khổ lớn, bút dạ, băng dính. - Số liệu, sự kiện tình hình thực hiện TT ATGT ở địa phương nơi trường đóng. - Bảng thống kê, biển báo giao thông, tranh ảnh vẽ các tình huống đi đường. 4
5. * Lưu ý: Hiện nay tình hình thực hiện TT ATGT đường bộ và các số liệu cụ thể được thống kê cập nhật liên tục trên phát thanh truyền hình qua các bản tin thời sự trong ngày. Vì vậy giáo viên cần phải biết tổng hợp các số liệu ấy một cách thường xuyên thống nhất để học sinh tiếp cận các số liệu đó một cách cụ thể, thiết thực. III/- Phương pháp giảng dạy: Khi giảng dạy bài 14 về "Thực hiện TT ATGT" đường bộ cho học sinh lớp 6, vì là vấn đề mới để học sinh tiếp thu được kiến thức bài học giáo viên nên kết hợp nhuần nhuyễn các phương pháp sao cho phù hợp với đối tượng mới qua bậc Tiểu học. - Phương pháp thảo luận nhóm, kích thích tập thể và thống nhất cho học sinh. - Phương pháp trực quan, kích thích tư duy. - Phương pháp thuyết trình giải quyết các vấn đề. - Phương pháp đối thoại, diễn đàn, kết hợp các phương pháp khác. IV/- Chuẩn bị nội dung bài giảng: 1- Soạn bài: Đây là thao tác cơ bản và rất cần thiết đối với mỗi giáo viên. Nếu như bài soạn được chuẩn bị kỹ càng thì chất lượng giờ dạy đạt kết quả tốt hơn. Vì vậy sau khi đọc tham khảo tài liệu SGK, tư liệu SGV và các sách tham khảo khác giáo viên mới tiến hành soạn bài. Trong quá trình soạn bài phải kết hợp các phương pháp đã nêu và tuỳ thuộc vào trình độ của học sinh. 2- Tiến hành lên lớp: - Giáo viên là người đóng vai trò hướng dẫn tổ chức, còn học sinh là đối tượng chủ động tiếp cận và rút ra kiến thức. - Yêu cầu tiết giảng đúng tinh thần đổi mới nền giáo dục hiện nay "Lấy học sinh làm trung tâm". - Từ những vấn đề đã nêu tôi áp dụng vào soạn một tiết cụ thể như sau: 5
6. Giáo dục công dân Lớp 6 - Tiết 23 Bài 14: "Thực hiện trật tự an toàn giao thông" (Tiết 1) I- Mục tiêu bài học: Giúp học sinh hiểu được tính chất nguy hiểm và nguyên nhân phổ biến của tình hình tai nạn giao thông. Tầm quan trọng những hiểu biết về TT ATGT, ý nghĩa của việc chấp hành TT ATGT và các biện pháp đảm bảo an toàn khi đi đường. Biết đánh giá hành vi đúng, sai của bản thân và của người tham gia giao thông. Thực hiện tốt và giúp mọi người cùng thực hiện. II- Tài liệu và phương tiện: - Sách giáo khoa Giáo dục công dân lớp 6. - Sách giáo viên Giáo dục công dân lớp 6. - Luật giao thông đường bộ năm 2001 - Bảng thống kê biển báo giao thông tranh ảnh. - Máy chiếu, giấy trong (nếu có) III- Phương pháp: - Phương pháp thảo luận nhóm. - Phương pháp kích thích tư duy. - Kết hợp các phương pháp khác. IV- Nội dung bài giảng: Giới thiệu: Giao thông là mạch máu của nền kinh tế, nhưng trong những năm gần đây tình hình vi phạm TT ATGT, tai nạn giao thông và ùn tắc giao thông đường bộ xảy ra thường xuyên và nghiêm trọng trở thành vấn đề hết sức bức xúc mà Đảng, Nhà nước và toàn xã hội đang đặc biệt quan tâm. Nó đã gây ra những tổn thất không nhỏ về người và của cho gia đình và xã hội, được xem là thảm hoạ thứ 3 sau thiệt hại của chiến tranh và thiên tai về cái chết và thương vong loài người. Vậy tình hình tai nạn giao thông của nước ta hiện nay ra sao? nguyên nhân nào dẫn tới những tai nạn đó? giải pháp đưa ra là gì? chúng ta sang bài 14 (Tiết 23) "Thực hiện TT ATGT" (Tiết 1). 6
7. Giáo viên cho học sinh tìm hiểu 1- Tình hình tai nạn giao thông ở thông tin. nước ta hiện nay. a) Mức độ thiệt hại Bảng 1: Theo số liệu thống kê của Uỷ ban ATGT Quốc gia 1992-2002 HS: quan sát bảng số hiện trên máy Số người Số người Năm Số vụ bị chiếu hoặc bảng phụ. chết thương HS đưa ra những nhận xét và bổ sung. 1992 9.474 3.077 10.048 1993 11.582 4.140 11.854 1994 13.760 4.897 14.174 1995 15.999 5.728 17.167 1996 19.638 5.932 21.718 1997 19.998 6.152 22.071 1998 20.753 6.394 22.989 1999 21.538 7.095 24.179 2000 25.327 7.924 25.693 2001 25.831 10.866 29.449 2002 27.993 13.186 30.999 Bảng 2: Theo số liệu của Phòng cảnh sát giao thông Thanh Hoá Số người Số người Năm Số vụ bị chết thương 5 tháng 120 đầu năm 127 vụ 13 người người 2002 So với Tăng 13 Tăng 17 Giảm 7 cùng kỳ vụ người người năm 2001 ? Qua những số liệu trên em có nhận - Tình hình tai nạn giao thông tăng xét gì về tình hình tai nạn giao thông nhanh. hiện nay ở nước ta. (Chiều hướng tai nạn giao thông tăng - Là hiểm hoạ của loài người. hay giảm? mức độ thiệt hại về người. Thử hình dương mức độ thiệt hại về của, tài sản) * GV chốt lại: Tai nạn giao thông ngày càng gia tăng, nhiều vụ tai nạn nghiêm trọng trở thành mối quan tâm lo lắng của toàn xã hội, của từng nhà. Theo em những nguyên nhân nào dẫn Nguyên nhân: đến tình trạng tai nạn giao thông gia - Dân cư tăng nhanh tăng hiện nay? - Các phương tiện tham gia giao thông ngày càng gia tăng về số lượng và chất 7