SKKN Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng dạy học tiếng Anh trong nhà trường Tiểu học

Nội dung text: SKKN Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng dạy học tiếng Anh trong nhà trường Tiểu học

1. MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC TIẾNG ANH TRONG NHÀ TRƯỜNG TIỂU HỌC 1. PHẦN MỞ ĐẦU: 1.1. Lý do: Lịch sử và phát triển của nhân loại đã chứng minh rằng mục tiêu của giáo dục đào tạo bao giờ cũng gắn liển với mục tiêu phát triển của xã hội. Mỗi thời kỳ lịch sử đều có một mục tiêu giáo dục khác nhau, phù hợp với sự phát triển của xã hội giai đoạn đó. Trong giai đoạn hiện nay, sự giao lưu và hợp tác giữa các Quốc gia trong quá trình phát triển khoa học kỹ thuật, áp dụng công nghệ hiện đại đã làm cho các quốc gia xích lại gần nhau, xu thế toàn cầu hóa diễn ra mạnh mẽ. Đảng ta chủ trương đổi mới căn bản, toàn diện về giáo dục và đào tạo, nhằm thực hiện mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế. Mục tiêu chiến lược của ngoại ngữ gắn chặt với những mục tiêu lớn của giáo dục và đào tạo, được xác định trên 3 bình diện: nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Ngoại ngữ nói chung và tiếng Anh nói riêng có vai trò và vị trí quan trọng trong sự nghiệp giáo dục đào tạo và trong sự phát triển của đất nước. Trong đề án dạy và học ngoại ngữ đến năm 2020, mục tiêu đặt ra: “Đến năm 2020 là đa số thanh niên tốt nghiệp Trung cấp, Cao đẳng, Đại học đều sử dụng ngoại ngữ một cách độc lập, tự tin khi giao tiếp, học tập và làm việc trong môi trường hội nhập, đa ngôn ngữ, đa văn hoá; biến ngoại ngữ thành thế mạnh khi tham gia thị trường lao động trong và ngoài nước”. Ngày nay, chúng ta đã thấy rõ rằng ngoại ngữ là yếu tố đặc biệt góp phần phát triển khả năng của mọi dân tộc. Cùng với sự phát triển vũ bão của cuộc “Cách mạng khoa học-công nghệ”, chiến lược phát triển ngoại ngữ đã trở thành bộ phận tất yếu của chiến lược con người cho tương lai ở mọi quốc gia. Ngoại ngữ tạo điều kiện để cho các dân tộc trên thế giới ngày càng hiểu và xích lại gần nhau hơn. Chúng ta đang sống và làm việc trong một thế giới phong phú, đa dạng về ngôn ngữ, điều này đòi hỏi mỗi người phải học hỏi và khám phá. Học ngôn ngữ là hình thành một công cụ giao tiếp mới để trao đổi những tri thức khoa học, kiến thức tiên tiến, tìm hiểu các nền nếp văn hóa, qua đó góp phần tạo dựng sự hiểu biết lẫn nhau, hình thành ý -1- thức công dân toàn cầu, góp phần vào việc phát triển phẩm chất và năng lực cá nhân. Thông qua việc học ngôn ngữ và tìm hiểu về nền kinh tế khác nhau, chúng ta có thể hiểu rõ hơn về ngôn ngữ và nền văn hóa của dân tộc mình. Việt Nam đang đứng trước những khó khăn, thách thức lớn, phải tìm ra con đường sáng tạo để có thể hội nhập vào khu vực và thế giới, nhằm thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng. phát triển đất nước trong thời đại bùng nổ công nghệ thông tin. Với bối cảnh đó, ngoại ngữ đã có một vai trò, vị trí mới về chất: - Thực sự trở thành công cụ giao tiếp cần thiết, phương tiện thông tin nhạy bén và phong phú. - Được nâng lên như vai trò của một năng lực phẩm chất cần thiết về nhân cách của con người Việt Nam hiện đại. Việc dạy học môn Tiếng Anh ở trường Tiểu học đang được quan tâm đúng mức, song còn nhiều điều phải bàn về nhận thức, về CSVC, đội ngũ nhà giáo, phương pháp dạy học bộ môn, Chính bởi lẽ đó, Tiếng Anh luôn được coi là một môn học quan trọng, là chìa khóa giúp cho mỗi chúng ta mở rộng cánh cửa tương lai. Xuất phát từ những vấn đề trên cùng với kinh nghiệm trong quản lý tôi xin mạnh dạn lựa chọn nghiên cứu đề tài: "Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng
2. dạy học môn Tiếng Anh trong trường Tiểu học " dưới góc độ là một người quản lý trong trường học. 1.2. Điểm mới của đề tài: Đây là một đề tài hoàn toàn mới chưa có tác giả nào nghiên cứu. Đề tài không trùng với tên và biện pháp của đề tài nào trước đó, kể từ khi tôi nghiên cứu đề tài cho đến thời điểm này. Phạm vi áp dụng của đề tài: Áp dụng đối với công tác chỉ đạo dạy học môn Anh văn trong nhà trường Tiểu học, nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn Anh văn. -2- 2. PHẦN NỘI DUNG 2.1. Thực trạng: 2.1.1. Thực trạng chung về dạy học Tiếng Anh trong nhà trường Tiểu học hiện nay: Trên thế giới hiện nay tiếng Anh đã trở thành phương tiện giao tiếp phổ biến và tiện lợi nhất. Việc dạy và học tiếng Anh ở nhiều nước không còn giới hạn ở độ tuổi từ 11- 12 trở lên mà đã mở rộng đến lứa tuổi Tiểu học hoặc Mẫu giáo. Ở Việt Nam việc dạy học môn tiếng Anh cho bậc tiểu học đã phổ biến. Trước yêu cầu cấp thiết của xu thế hội nhập, Đảng và Nhà nước ta đã xác định “Giáo dục là quốc sách hàng đầu” và đưa môn học Tiếng Anh vào dạy ở trường học như một môn học bắt buộc. Nhìn chung, chất lượng dạy học của giáo viên cơ bản đáp ứng được yêu cầu nội dung chương trình giảng dạy. Hầu hết giáo viên đều yêu nghề, nhiệt tình trong công tác, có nhiều cố gắng đổi mới phương pháp giảng dạy phù hợp với các đối tượng học sinh. Liên tiếp trong nhiều năm qua, ngành giáo dục đã tổ chức các đợt tập huấn thay sách giáo khoa cũng như bồi dưỡng phương pháp giảng dạy cho giáo viên Tiếng Anh nên tất cả giáo viên đều được tiếp cận với phương pháp dạy học tích cực, cùng với các thiết bị, đồ dùng dạy học hiện đại đã được trang bị. Khả năng dạy học của giáo viên ngày càng được nâng lên về chất. Về phía học sinh, Tiếng Anh là một môn học khó đối với đa phần học sinh. Song do nhận thức được tầm quan trọng của bộ môn này đối với xã hội, đối với bản thân, các em đã cố gắng nhiều và có thái độ động cơ học tập đúng đắn. Việc học Tiếng Anh ngày càng được sự quan tâm ủng hộ của gia đình và xã hội. Chất lượng học tập đại trà ngày càng được cải thiện rõ rệt. Về cơ sở vật chất: Một số trường trọng điểm đã xây dựng được phòng dạy học tiếng Anh riêng, có đầy đủ các thiết bị hiện đại. Tất cả các trường đều đảm bảo thiết bị dạy học theo danh mục thiết bị dạy học tối thiểu môn Tiếng Anh. Thực tế hiện nay, hiệu quả việc dạy học Tiếng Anh vẫn còn hạn chế, là một vấn đề cần phải tiếp tục suy ngẩm. Tôi xin đưa ra một vài nguyên nhân sau: * Trước hết về phía người dạy: Giáo viên tuy có nhiều cố gắng trong việc vận dụng phương pháp giảng dạy theo hướng tích cực hóa các hoạt động của học sinh, nhưng giáo viên chỉ có thể áp dụng được đối với một số bài, một số tiết và một số bộ phận học sinh. Nguyên nhân một phần là do nội dung chương trình sách giáo khoa quá tải, sĩ số học sinh đông trong một lớp, sức học của học sinh còn hạn chế, một phần do một số giáo viên còn ít chịu khó -3- đầu tư vào các tiết dạy, quan tâm tìm tòi những phương pháp giảng dạy phù hợp với từng đối tượng học sinh nên chất lượng, hiệu quả dạy học của bộ môn này chưa thật sự như mong muốn. Qua thanh, kiểm tra, tìm hiểu cho thấy có rất nhiều tiết học học sinh còn thụ động, giờ học ít sinh động mặc dù giáo viên có quan tâm đến việc tổ chức các hoạt động học tập để phát huy sự hoạt động tích cực, sáng tạo của học sinh. Nhiều hoạt động dạy học tích cực chỉ mới được sử dụng có tính hình thức, chưa được đầu tư, chuẩn bị đúng mức và triển khai đúng qui trình nên chưa đạt hiệu quả cao. Các đối
3. tượng học sinh yếu kém chưa được quan tâm đúng mức để tạo điều kiện cho các em vươn lên. Một bộ phận giáo viên phát âm Tiếng Anh còn chưa chuẩn xác, sai sót kiến thức cơ bản. Đây là một vấn đề đòi hỏi sự tự bồi dưỡng không ngừng của bản thân mỗi thầy cô giáo vì không thể có một khóa bồi dưỡng chuyên đề ngắn hạn nào có thể giúp giáo viên giải quyết nhược điểm này. Thực tế cho thấy rằng đội ngũ giáo viên tiếng Anh ở bậc Tiểu học hiện nay còn hạn chế về năng lực chuyên môn, phương pháp dạy học, và mức độ gắn bó với nghề nghiệp, có sự chênh lệch đáng kể về trình độ chuyên môn. Do được tuyển dụng từ nhiều nguồn khác nhau để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng số trường và lớp có học sinh chọn học môn Tiếng Anh cho nên “một bộ phận giáo viên còn yếu về trình độ ngoại ngữ”, nhiều giáo viên còn hạn chế về phát âm, nhất là các âm cuối. Do đó giáo viên khó có thể làm một hình mẫu chuẩn cho các em bắt chước. Năng lực Tiếng Anh kém còn thể hiện ở chỗ đa số giáo viên không diễn đạt được một cách trôi chảy thứ tiếng mình đang dạy. Hơn thế, họ thường có khuynh hướng dùng tiếng Việt trong giờ dạy Tiếng Anh. Ngoài ra, việc giáo viên luôn bám sát từng câu chữ trong sách giáo khoa chứ không thoát ly khỏi sách để dẫn dắt học sinh đi theo mạch hứng thú nhằm tạo sự hấp dẫn và kích thích tính tích cực, sáng tạo của học sinh cũng phản ánh sự hạn chế về năng lực ngôn ngữ của họ. Sự yếu kém về năng lực chuyên môn còn thể hiện ở chỗ giáo viên thiếu các biện pháp hỗ trợ cho học sinh nghe hiểu Tiếng Anh và không điều chỉnh được ngôn ngữ cho phù hợp với trình độ của học sinh. * Về phía học sinh và phụ huynh: Bên cạnh những học sinh có hứng thú học ngoại ngữ vẫn còn không ít học sinh cảm thấy không thích học hoặc cảm thấy khó khăn trong việc học bộ môn này. Tiếng Anh là môn học bắt buộc cho học sinh các cấp và là môn thi bắt buộc cho học sinh các cấp trên cấp Tiểu học. Mặc dù là môn học quan trọng, nhưng rất nhiều học sinh vẫn có ý thức học đối phó hoặc chủ quan dẫn đến mất kiến thức cơ bản, học kém và do đó -4- không đạt kết quả cao trong học tập. Đa phần học sinh không tiếp cận với sách tham khảo, các phần mềm học tiếng Anh hay Internet để học online, một số do không có điều kiện, một số do gia đình hoặc bản thân các em không tìm tòi, đầu tư. Chương trình học thì nặng và khô khan nên phần nào gây sự nhàm chán cho học sinh. Sự quan tâm của gia đình còn rất hạn chế. Do đó, chất lượng học đại trà chưa cao. Một bộ phận học sinh không nghiêm túc trong giờ học (nói chuyện, không chú ý nghe thầy cô giảng bài); bị tác động bởi ngoài xã hội như: trò chơi điện tử, chát Học sinh chưa chăm học, chưa có ý thức tự giác trong học tập: như học bài và việc luyện thực hành ở nhà, Một số phụ huynh và học sinh chưa thấy được tầm quan trọng của việc học bộ môn tiếng Anh nên chưa có đầu tư đúng mức; ít quan tâm đến vấn đề học tập của con em. * Về chương trình: Hiện nay dạy học môn Tiếng Anh chưa có chương trình thống nhất cho học sinh trong vùng miền, trong cả nước đối với mỗi khối lớp ở cấp Tiểu học, VD: chương trình dạy học sách Let's go; Let's learn, ; sự tồn tại nhiều chương trình dạy học dẫn đến việc lựa chọn chương trình dạy học thiếu thống nhất, còn phụ thuộc vào tài liệu dạy học cho học sinh và giáo viên trên thị trường. 2.1.2. Thực trạng chỉ đạo việc dạy học môn Tiếng Anh trong trường Tiểu học tôi đang công tác: a. Đặc điểm của nhà trường: Trường Tiểu học tôi đang công tác thuộc vùng thuận lợi trên địa bàn huyện, được UBND Tỉnh công nhận trường đạt chuẩn Quốc gia mức độ 1 năm 2006. Năm học 2012 - 2013 nhà trường có 366 học sinh chia làm 10 lớp học. Nhà trường đã tổ chức dạy học