SKKN Giải pháp nâng cao chất lượng dạy và học môn Sinh học 11 và Địa lý 12 thông qua hoạt động trải nghiệm “Biến rác thải nhà bếp thành phân bón hữu cơ’’

Nội dung text: SKKN Giải pháp nâng cao chất lượng dạy và học môn Sinh học 11 và Địa lý 12 thông qua hoạt động trải nghiệm “Biến rác thải nhà bếp thành phân bón hữu cơ’’

1. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN TRƢỜNG PT DTNT - THPT SỐ 2 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG DẠY VÀ HỌC MÔN SINH HỌC 11 VÀ ĐỊA LÝ 12 THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM “BIẾN RÁC THẢI NHÀ BẾP THÀNH PHÂN BÓN HỮU CƠ’’ Lĩnh vực: Phƣơng pháp dạy học Sinh Học Tác giả: Lê Viết Phƣơng - Trƣờng PT DTNT THPT số 2 Trần Thị Thanh Huyền - Trƣờng THPT Nguyễn Duy Trinh Năm thực hiện: 2021 - 2022 Số điện thoại: 0919524818 - 0944378323 Nghệ An, tháng 4 năm 2022
2. PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ Môn Sinh học là môn khoa học thực nghiệm, nghiên cứu v thế giới thực vật, động vật và con người. Môn Sinh Học, môn Địa Lý trang bị cho học sinh những kiến thức v thế giới sinh vật, mối quan hệ giữa dân cư, hoạt động sản xuất và môi trường; sự c n thiết phải khai thác hợp lí tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường nhằm phát triển b n vững, giúp các em biết vận dụng kiến thức vào thực tiễn cuộc sống hàng ngày, từ đó các em biết cách chăm sóc, bảo vệ sức khỏe của bản thân và những người xung quanh, bảo vệ môi trường sống. Muốn đạt được kiến thức và kỹ năng trên thì th y, cô giáo phải không ngừng đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực, phẩm chất của học sinh và vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Có nhi u phương pháp đổi mới dạy học đã được thực hiện trong thời gian qua trong đó STEM là phương pháp tối ưu đem lại hiệu quả cao, nâng cao chất lượng dạy và học. STEM là phương pháp giáo dục hiện đại không học rời rạc từng môn mà là phương thức giáo dục tích hợp theo cách tiếp cận liên môn như: Toán học, Công nghệ, ỹ thuật, Vật lý, Mỹ thuật, Sự tiếp cận này sẽ giúp học sinh hiểu được rằng các sự vật, hiện tượng cũng như những lĩnh vực luôn có mối liên hệ, bổ trợ nhau chứ không tách rời. Và kiến thức học được phải được vận dụng sáng tạo vào thực tiễn tạo ra các sản phẩm có ích, giúp học sinh định hướng ngh nghiệp mà các em yêu thích trong tương lai. Chính vì thế, việc áp dụng dạy học STEM trong các nhà trường hiện nay vừa là nhiệm vụ quan trọng vừa thể hiện sự sáng tạo của các trường THPT trong quá trình đổi mới giáo dục theo định hướng phát triển năng lực học sinh, phát huy khả năng tự học, tự khám phá của các em. Vì vậy, chúng tôi đã nghiên cứu, thực hiện một số giải pháp và đã đạt được hiệu quả thiết thực. Đó là lý do chúng tôi lựa chọn sáng kiến: “Giải pháp nâng cao chất lượng dạy và học môn Sinh Học 11 và Địa Lý 12 thông qua hoạt động trải nghiệm “Biến rác thải nhà bếp thành phân bón hữu cơ.” 1
3. thức vừa đươc nghiên cứu. 2. Giải pháp mới cải tiến Để giải quyết những tồn tại trên chúng tôi đã , áp dụng các phương pháp dạy học tích cực vào môn Sinh học đặc biệt là đã áp dụng phương pháp dạy học STEM là phương pháp vận dụng được kiến thức liên môn của các môn học vào chủ đe giun đốt. Nhờ đó, học sinh vận dụng được đặc điểm cấu tạo, đời sống, vai trò của giun đốt để biến rác thành phân bón giàu dinh dưỡng cho cây trồng. Học sinh thiết kế, thực nghiệm việc nuôi giun đất hoặc giun quế trong các thùng nuôi và cho giun ăn bằng thức ăn là rác thải nhà bếp. Việc này không chỉ giúp các em ghi nhớ kiến thức nen một cách sâu sắc mà còn được hình thành và phát triển các năng lực khác nhau. Ngoài ra hcoj sinh thấy được sự c n thiết phải khai thác hợp lí tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường nhằm phát triển ben vững. Ngày nay, nhu c u trồng rau sạch đang là một xu thế nhằm đáp ứng thực phẩm sạch cho gia đình, cũng như nhu c u trồng hoa và cây cảnh đang ngày một tăng lên thì phân bón là một yếu tố quyết định sự thành công. Chúng ta thường xuyên phải mua các loại phân bón từ bên ngoài cửa hàng ve bón cho cây, ve lâu dài các loại phân bón này sẽ làm cho đất kém dinh dưỡng, bạc màu. Trong khi đó hàng ngày từ gian bếp của gia đình chúng ta thải ra rất nhieu rác như cơm thừa, rau, vỏ trứng, thịt, cá, Việc làm này vừa giảm thiểu lượng rác thải xả ra môi trường vừa có được nguồn phân bón giàu chất dinh dưỡng lại không mất tien mua. Sáng kiến “Giải pháp nâng cao chất lượng dạy và học môn Sinh Học 11 và Địa Lý 12 thông qua hoạt động trải nghiệm “Biến rác thải nhà bếp thành phân bón hữu cơ ” được tiến hành như sau: BƢỚC 1: CHUYỂN GIAO NHIỆM VỤ. Giáo viên chuyển giao nhiệm vụ học tập cho học sinh thông qua việc xác định vấn đe nghiên cứu. - Yêu c u học sinh phải phân loại rác thải từ nhà bếp nội trú, gian bếp của gia đình các em thành các loại sau: + Rác hữu cơ: dễ bị phân hủy bao gồm thực phẩm thừa như vỏ rau củ, đồ ăn thừa + Rác tái chế có khả năng tái sử dụng như: giấy, vỏ lon nhôm, vỏ chai, + Rác vô cơ: không thể tái chế hoặc tái sử dụng như: khẩu trang, đồ nhựa dùng 1 l n, sành sứ, - GV đặt ra tình huống: Các em xử lý như thế nào với rác thải hữu cơ dựa vào các kiến thức đã học ve các loài sinh vật trong chương trình Sinh Học lớp 11 và Địa Lý 12? BƢỚC 2: NGHIÊN CỨU KIẾN THỨC NỀN TẢNG VÀ ĐƢA RA LỰA CHỌN BAN ĐẦU 3
4. đây chính là lý do chủ yếu mà nhieu người làm trùn quế để nuôi trồng thực vật nông nghiệp. + Cải tạo cho đất Có độ pH ở mức độ trung tính thì phân của trùn quế sẽ ổn định lại pH của môi trường đất khi chúng bị thay đổi. Thông qua thời gian sử dụng lâu dài, lạm dụng hóa học, pH của đất đã không còn được đảm bảo, lúc này phân của trùn quế sẽ tạo nên độ tơi xốp cho đất và tăng cường dinh dưỡng đối với đất trồng. Vậy cho nên đây cũng là nguyên liệu cải tạo đất rất tốt. + Thích hợp cho cây Phân của trùn quế là loại hữu cơ vi sinh hoàn toàn cho nên có thể đảm bảo được sự phát triển cho h u hết bất cứ loại cây nào. Thậm chí đối với cây hồ tiêu, thanh long, các loại rau, dưa, hoa hay là hoa kiểng thì phân của trùn quế cũng đem lại tác dụng tương tự như là đối với các cây nông nghiệp thông thường khác. + Tăng cƣờng chất lƣợng nông sản Với một số cây trồng như là cam quýt hoặc là các loại dưa thì nếu được chăm sóc bằng phân trùn quế, quả khi thu hoạch được sẽ mang theo hương vị đậm đà hơn. Đối với rau xanh thì hương vị cũng tươi ngon và an toàn hơn bởi đây là nguyên liệu thân thiện với môi trường, tự nhiên hoàn toàn, phù hợp với canh tác hữu cơ. Lợi ích của phân trùn quế đối với cây trồng - Quá trình thực hiện tạo ra phân giun Để tạo được phân giun, đ u tiên học sinh c n phải có 1 lớp rác hữu cơ từ nhà bếp như vỏ trứng, vỏ củ quả thừa, cơm thừa Nếu như có sẵn phân trùn thì có thể 5