Sáng kiến kinh nghiệm Việc tổ chức dạy và học tiếng Anh trong trường Trung học cơ sở

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Việc tổ chức dạy và học tiếng Anh trong trường Trung học cơ sở

1. Vieäc toå chöùc daïy vaø hoïc tieáng Anh trong tröôøng THCS PHAÀN I: PHAÀN MÔÛ ÑAÀU (Part 1: Beginning part) I. TEÂN ÑEÀ TAØI : “Vieäc toå chöùc daïy vaø hoïc tieáng Anh trong tröôøng trung hoïc cô sô”. II. LYÙ DO CHOÏN ÑEÀ TAØI Ngaøy nay khi baïn ñoïc baát kì moät maåu tin tuyeån duïng naøo, baïn coù theå nhaän thaáy raøêng haàu heát chuùng ñeàu yeâu caàu ngöôøi tuyeån duïng phaûi bieát ngoaïi ngöõ. Cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá, söï hoaø nhaäp vôùi theá giôùi, nöôùc ta ñang ñaàn chuyeån mình ñeå coù theå baét kòp vôùi caùc nöôùc phaùt trieån khaùc. Vì vaäy, giaùo duïc ñang laø nhieäm vuï troïng taâm ñöôïc ñaët leân haøng ñaàu trong ñoù coù moân ngoaïi ngöõ, moät ngoaïi ngöõ phoå bieán ñöôïc daïy ôû nhieàu nôi laø tieáng Anh. Tieáng Anh laø moät ngoân ngöõ quoác teá ñöôïc nhieàu quoác gia söû duïng vaø ñöôïc duøng trong haàu heát caùc giao dòch quoác teá caû veà chính trò laãn thöông maïi. Bieát vaø hieåu ngoaïi ngöõ laø ñieàu kieän caàn thieát ñeå coù theå giao tieáp vaø giao löu veà kinh teá, vaên hoaù . Vieäc giaûng daïy ngoaïi ngöõ, trong ñoù coù tieáng Anh, raát ñöôcï chuù troïng ngay töø caáp trung hoïc cô sôû, vôùi phöông phaùp giaûng daïy môùi ñaõ taïo cho hoïc sinh nhieàu cô hoäi ñeå söû duïng tieáng Anh hôn. Nhaèm trang bò cho hoïc sinh nhöõng kieán thöùc cô baûn, caùc kyõ naêng cô baûn Nghe – Noùi – Ñoïc – Vieát , giuùp hoïc sinh coù hieåu bieát khaùi quaùt veà vaên hoaù caùc nöôùc noùi tieáng Anh chöông trình tieáng Anh töø lôùp 6 ñeán lôùp 9 ñöôïc xaây döïng theo quan ñieåm caùc chuû ñieåm, trong ñoù caùc chuû ñieåm giao tieáp ñöôïc coi laø cô sôû löïa choïn cuûa noäi dung giao tieáp, caùc hoaït ñoâng giao tieáp. Caùc chuû ñieåm naøy ñöôïc laëp laïi coù môû roäng qua caùc naêm hoïc, coù tính öùng duïng cao, phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm, sôû thích, löùa tuoåi, nhu caàu, trình ñoä cuûa hoïc sinh. Vì vaäy maø toâi choïn ñeà taøi: “VIEÄC TOÅ CHÖÙC DAÏY VAØ HOÏC TIEÁNG ANH TRONG TRÖÔØNG TRUNG HOÏC CÔ SÔÛ ". Qua ñeà taøi naøy toâi muoán tìm hieåu caùc phöông phaùp giaûng daïy caùc kyõ naêng trong tieáng Anh theo chöông trình môùi coù hieäu quaû hay khoâng vaø qua ñoù ruùt ra nhöõng kinh nghieäm cho baûn thaân sau naøy. III. ÑOÁI TÖÔÏNG NGHIEÂN CÖÙU CUÛA ÑEÀ TAØI ➢ Vieäc giaûng daïy caùc kyõ naêng Nghe – Noùi – Ñoïc – Vieát cuûa giaùo vieân. ➢ Vieäc hoïc taäp cuûa hoïc sinh. ➢ Caùc ñieàu kieän phuïc vuï giaûng daïy vaø hoïc taäp taïi tröôøng. IV. MUÏC ÑÍCH NGHIEÂN CÖÙU CUÛA ÑEÀ TAØI a) Veà nguyeân taéc : Thöïc hieän quy cheá giaùo duïc ñaøo taïo b) Veà kieán thöùc: ➢ Giuùp toâi cuûng coá, naâng cao kieán thöùc lieân quan ñeán lónh vöïc ngoaïi ngöõ vaø naâng cao kó naêng söû duïng tieáng Anh thoâng qua vieäc tìm hieåu caùc hoaït ñoäng thöïc tieãn giaûng daïy ôû tröôøng Trung Hoïc Cô Sôû. ➢ Coù nhaän thöùc ñuùng ñaén vaø thöïc teá veà vieäc söû duïng tieáng Anh nhö moät coâng cuï giao tieáp, giaûng daïy taïi tröôøng Trung Hoïc Cô Sôû. c) Veà giaùo duïc: Nguyeãn Nhö Hy. 2009-2010 1
2. Vieäc toå chöùc daïy vaø hoïc tieáng Anh trong tröôøng THCS ➢ Thoâng qua quaù trình nghieân cöùu toâi coù theå phaùt hieän maët maïnh, maët yeáu trong chuyeân moân, ñöôïc tieáp xuùc thöïc teá vôùi moâi tröôøng sö phaïm nhaèm tieáp thu nhöõng kinh nghieäm giaûng daïy töø ñoàng nghieäp. V. PHÖÔNG PHAÙP THÖÏC HIEÄN ÑEÀ TAØI Thu nhaäp thoâng tin, soá lieäu thoâng qua vieäc ñoïc taøi lieäu, nghe baùo caùo cuûa tröôøng vaø cuûa toå tieáng Anh ôû tröôøng Trung hoïc cô sôû Nguyeãn Hueä. Quan saùt, döï giôø cuûa taát caû giaùo vieân toå tieáng Anh vaø taát caû caùc khoái lôùp. Phaùt phieáu ñieàu tra cho töøng hoïc sinh ñeå tìm hieåu ñoäng cô hoïc taäp cuûa hoïc sinh veà boä moân tieáng Anh. Troø chuyeän vôùi thaày, coâ giaùo, caùc em hoïc sinh vaø xin yù kieán ñeà xuaát cuûa giaùo vieân toå tieáng Anh, cuõng nhö cuûa caùc em hoïc sinh veà boä moân tieáng Anh. Nguyeãn Nhö Hy. 2009-2010 2
3. Vieäc toå chöùc daïy vaø hoïc tieáng Anh trong tröôøng THCS PHAÀN II NOÄI DUNG VAØ KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU I. KHAÙI QUAÙT VEÀ MOÂN TIEÁNG ANH TRONG TRÖÔØNG THCS Tieáng Anh ngaøy nay trôû neân quan troïng vaø phoå bieán trong ñôøi soáng xaõ hoäi, ñöôïc xem nhö laø ngoân ngöõ quoác teá ñöôïc söû duïng trong taát caû caùc lónh vöïc. Trong quaù trình hoäi nhaäp neàn kinh teá theá giôùi cuûa Vieät Nam taát yeáu phaûi coù söï tham gia cuûa vieäc giao tieáp baèng tieáng Anh, hieän taïi Vieät Nam ñaõ laø thaønh vieân thöù 150 cuûa toå chöùc WTO do ñoù nhu caàu hoïc tieáng Anh ngaøy caøng taêng leân maïnh meõ. Nhaän thöùc ñöôïc taàm quan troïng cuûa tieáng Anh Boä giaùo duïc ñaõ ñöa ra chöông trình caûi caùch veà giaùo duïc coù nhieàu thay ñoåi phuø hôïp vaø thích nghi vôùi tình hình môùi. Boä saùch giaùo khoa tieáng Anh ôû baäc Trung hoïc cô sôû ñöôïc caûi caùch thaät söï ñaõ mang laïi nhieàu keát quûa khaû quan. Vôùi vieäc bieân soaïn saùch theo quan dieåm chuû ñieåm vaø chuû yeáu ñi theo chuû ñieåm giao tieáp ñaõ taïo ra moät chöông trình hoïc vöøa söùc tieáp thu cho hoïc sinh, kích thích nieàm ñam meâ, söï höùng thuù, tính töï giaùc tích cöïc cuûa hoïc sinh. Beân caïnh ñoù noäi dung trình baøy thieát thöïc, deã hieåu, deã nhôù, deã vaän duïng, tranh aûnh phong phuù . Vôùi nheàu söï thay ñoåi veà noäi dung baøi hoïc cuõng nhö hình thöùc trình baøy boä saùch giaùo khoa tieáng Anh trung hoïc cô sôû böôùc ñaàu nhaèm giuùp hoïc sinh laøm quen vaø hình thaønh ôû hoïc sinh nhöõng kieán thöùc, kyõ naêng cô baûn veà tieáng Anh. Qua ñoù hoïc sinh coù theå söû duïng tieáng Anh nhö moät coâng cuï ñôn giaûn döôùi caùc daïng Nghe – Noùi – Ñoïc – Vieát vaø coù theå tìm hieåu nhöõng neùt khaùi quaùt chung veà vaên hoaù caùc nöôùc noùi tieáng Anh. Moân tieáng Anh ñöôïc phoå bieán roäng raõi treân toaøn quoác vaø luoân ñöôïc söï quan taâm vaø ñaàu tö thích ñaùng nhaèm ñaåy maïnh söï phaùt trieån cuûa boä moân naøy. Cuõng nhö caùc tænh thaønh khaùc, Ñaêklaêk tuy laø moät tænh mieàn nuùi nhöng luoân ñöôïc söï quan taâm vaø ñaàu tö cuûa nhaø nöôùc veà saùch giaùo khoa, saùch tham khaûo, caùc trang thieát bò phuïc vuï cho vieäc daïy vaø hoïc. Beân caïnh ñoù haàu heát giaùo vieân tieáng ôû THCS noùi chung vaø ôû Ñaêklaêk noùi rieâng ñeàu ñöôïc trang bò kieán thöùc veà moân giaùo hoïc phaùp tieáng Anh vaø hieåu baøi veà nguyeân lyù daïy tieáng Anh vaø caùc nguyeân taéc daïy tieáng Anh theo höôùng giao tieáp. Tuy nhieân tình hình thöïc teáù ñaøo taïo vaø boài döôõng giaùo vieân tieáng Anh ôû tænh Ñaêklaêk cho thaáy coù nhöõng khoù khaên vaø lí do nhaát ñònh khieán cho naêng löïc hieän thöïc hoùa vaø vaän duïng caùc nguyeân taéc daïy tieáng Anh vaãn coøn moät khoaûng caùch khoâng nhoû vôùi caùc chuaån möïc ñeà ra. Maët khaùc, ôû Ñaêklaêk giaùo vieân vaø hoïc sinh haàu nhö khoâng coù moâi tröôøng tieáng Anh giao tieáp ngoaøi lôùp hoïc, do vaäy vieäc söû duïng tieáng Anh trong giaûng daïy ngaøy caøng trôû neân thieát yeáu. Ngoaøi ra chaát löôïng hoïc sinh hoïc moân tieáng Anh ôû ñaây vaãn coøn haïn cheá vì thieáu caùc trang thieát bò vaø ñieàu kieän ñeå hoïc taäp. Töø nhöõng khoù khaên ñoù ñoøi hoûi söï noã löïc töø hai phía ngöôøi daïy vaø ngöôøi hoïc. Ñoái vôùi giaùo vieân caàn phaûi söû duïng caùc phöông phaùp thaït söï phuø hôïp vôùi töøng lôùp, töøng ñoái töôïng hoïc sinh nhaèm giuùp hoïc sinh hoïc moân tieáng Anh coù hieäu quaû hôn. Nguyeãn Nhö Hy. 2009-2010 3
4. Vieäc toå chöùc daïy vaø hoïc tieáng Anh trong tröôøng THCS II. NOÄI DUNG NGHIEÂN CÖÙU CUÛA ÑEÀ TAØI: A. HOAÏT ÑOÄNG GIAÛNG DAÏY Vieäc daïy vaø hoïc tieáng Anh trong nhaø tröôøng phoå thoâng ñaõ coù nhöõng thay ñoåi lôùn veà noäi dung cuõng nhö phöông phaùp giaûng daïy ñeå phuø hôïp vôùi muïc tieâu vaø yeâu caàu ñaët ra cho boä moân naøy trong chöông trình caûi caùch. Vôùi quan ñieåm cô baûn nhaát veà phöông phaùp môùi laø laøm sao phaùt huy ñöôïc tính tích cöïc, chuû ñoäng cuûa ngöôøi ñoïc vaø taïo ñieàu kieän toái öu cho ngöôøi hoïc reøn luyeän phaùt trieån khaû naêng söû duïng ngoân ngöõ vaøo muïc ñích giao tieáp chöù khoâng phaûi cung caáp kieáùn thöùc ngoân ngöõ thuaàn tuùy. Theo quan ñieåm naøy, caùc thuû thuaät vaø hoaït ñoäng treân lôùp hoïc cuõng ñaõ ñöôïc thay ñoåi vaø phaùt trieån ña daïng. Qua quaù trình nghieân cöùu, döï giôø, trao ñoåi vôùi caùc giaùo vieân ñöùng lôùp toâi nhaän thaáy raèng : chöông trình tieáng Anh cuûa khoái 6 vaø khoái 7 caùc kyõ naêng Nghe – Noùi – Ñoïc – Vieát phaûi ñöôïc phoái hôïp trong 1 baøi hoïc, trong chöông trình cung caáp moät caùch sô boä nhöõng ngöõ lieäu caàn thieát veà maët ngöõ phaùp, ngöõ aâm, ngöõ ñieäu, töø vöïng cuûa tieáng Anh vaø taäp trung reøn luyeän 2 kyõ naêng Nghe – Noùi. Coøn rieâng vôùi chöông trình khoái 8 vaø khoái 9 caùc kyõ naêng ñöôïc daïy rieâng töøng phaàn, chöông trình cung caáp theâm caùc ngöõ lieäu caàn thieát veà ngöõ aâm, ngöõ phaùp cuûa tieáng Anh cô baûn, tieáp tuïc reøn luyeän 2 kyõ naêng Nghe – Noùi, song, troïng taâm chuyeån daàn sang kyõ naêng ñoïc hieåu vaø vieát. Vì vaäy, trong ñeà taøi naøy toâi muoán ñeà caäp ñeán caùc phöông phaùp daïy kyõ naêng Nghe – Noùi – Ñoïc – Vieát trong chöông trình tieáng Anh ôû tröôøng trung hoïc cô sôû, chuù troïng vaøo phöông phaùp daïy kyõ naêng ôû khoái lôùp 8. 1. PHÖÔNG PHAÙP DAÏY KYÕ NAÊNG NGHE Nghe vaø Ñoïc laø hai kyõ naêng tieáp thu (receptive skills) nhöng Nghe bao giôø cuõng khoù hôn Ñoïc vì ngoân baûn tieáp thu laø qua lôøi noùi maø khoâng thoâng qua cöû chæ, kyù töï. Khi nghe ngöôøi khaùc noùi ta chæ nghe ñöôïc moät laàn, coøn khi ñoïc ta coù theå ñoïc ñi ñoïc laïi nhieàu laàn. Ôû chöông trình lôùp 8 vaø lôùp 9 kyõ naêng nghe ñaõ chuyeån sang nghe hieåu, nghe naém baét thoâng tin vaø nghe hieåu thoâng tin ñoù noùi veà vaán ñeà gì. Kyõ naêng nghe laø moät trong nhöõng kyõ naêng ñöôïc chuù troïng phaùt trieån trong caùc phöông phaùp daïy ngoaïi ngöõ môùi. Moät baøi hoïc nghe ñöôïc chia thaønh 3 böôùc nhö sau : Böôùc 1 : Hoaït ñoäng tröôùc baøi nghe ( Pre-listening ) : Giaùo vieân daãn daét hoïc sinh ñeán noäi dung baøi nghe baèng nhieàu caùch nhö : ✓ Ñöa ra vaøi töø gôïi yù vaø yeâu caàu hoïc sinh ñoaùn veà noäi dung saép nghe ✓ Cho hoïc sinh traû lôøi moät soá caâu hoûi coù lieân quan ñeán baøi nghe ✓ Cho hoïc sinh xem tranh coù lieân quan ñeán noäi dung baøi nghe ✓ . Ôû böôùc naøy giaùo vieân laøm roõ ngöõ caûnh baøi nghe, giôùi thieäu moät soá ngöõ phaùp chuû choát vaø moät soá töø môùi. Böôùc 2 : Hoaït ñoäng trong khi nghe ( while-listening ) : Ñeå giuùp hoïc sinh hieåu baøi ñoïc giaùo vieân ñöa ra caùc baøi taäp nhö : ✓ Ñieàn töø thích hôïp vaøo choã troáng ✓ Saép xeáp caùc caâu thaønh ñoaïn vaên hoaøn chænh ✓ Hoaøn thaønh baøi hoäi thoaïi ✓ Tìm caâu traû lôøi phuø hôïp ✓ Tìm hình veõ phuø hôïp Nguyeãn Nhö Hy. 2009-2010 4