Sáng kiến kinh nghiệm Tổ chức hoạt động giải trí trí tuệ “Trò chơi Sinh học”

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Tổ chức hoạt động giải trí trí tuệ “Trò chơi Sinh học”

1. Ñeà taøi : toå chöùc hoaït ñoäng giaûi trí trí tueä : “ troø chôi sinh hoïc”. GIAÙO VIEÂN THÖÏC HIEÄN : DÖÔNG THÒ HUYØNH
2. I/ LYÙ DO: Qua khaûo saùt, nghieân cöùu chaát löôïng hoïc taäp cuûa hoïc sinh naêm hoïc 2006 – 2007 vaø hoïc kì I cuûa naêm hoïc 2007 – 2008 cho bieát thöïc traïng hoïc sinh cuûa tröôøng THPT Long Hieäp coù nhöùng öu ñieåm vaø khuyeát ñieåm nhö sau:  Öu ñieåm: - Moät soá hoïc sinh raát coù höùng thuù trong vieäc nghieân cöùu boä moân sinh hoïc - Ña soá hoïc sinh raát tích cöïc tham gia tranh luaän veà moät vaán ñeà naøo ñoù do giaùo vieân ñaët ra töø nhöõng tình huoáng ñôn giaûn deã suy nghó ñeán nhöõng tình huoáng hoùc buùa ñeán ñau ñaàu vaø soâi noåi tranh luaän. - Ña soá hoïc sinh thích ñöôïc thaûo luaän nhoùm, thích ñöôïc nghe giaùo vieân lieân heä thöïc teá.  Khuyeát ñieåm: - Hoïc sinh thuï ñoäng, söùc ì quaù lôùn, ít tö duy saùng taïo. - Noäi dung maø hoïc sinh phaùt bieåu trong chöông trình thöïc hoïc theå hieän raát roõ raøng 2 chöõ : “ hoïc veït”. Qua thöïc traïng noùi treân cho thaáy moät ñieàu raèng : Hoïc sinh chöa phaùt huy ñöôïc nhöõng öu ñieåm maø caùc em thaät söï coù vaø chöa bieát caùch khaéc phuïc khuyeát ñieåm cuûa mình. Vaäy ñeå hoïc sinh coù höùng trong boä moân sinh hoïc cuûa mình toâi ñaõ toå chöùc “ Troø chôi sinh hoïc “ ñeå taïo cho hoïc sinh taâm lí thoaûi maùi khi hoïc moân hoïc naøy, giuùp caùc em töï tìm tôùi kieán thöùc maø khoâng hoïc theo kieåu “ nhoài nheùt”. Ñieàu ñaùng möøng laø qua 3 laàn toå chöùc troø chôi naøy ( chæ goàm phaàn thi “giaûi oâ chöõ” toâi thaät söï vöøa yù vì noù ñaõ coù hieäu quaû vaø ít nhaát laø hoïc sinh coù söï thay ñoåi moät phaàn suy nghó cuûa mình vôùi moân hoïc naøy maët duø môùi toå chöùc nhöõng laàn ñaàu chöa coù nhieàu kinh nghieäm, cho neân toâi quyeát ñònh ñaàu tö saâu saéc cho troø chôi naøy. II/ NOÄI DUNG THÖÏC HIEÄN: 1/ Ñieàu kieän thöïc hieän: a/ Giaùo vieân : - Giôùi haïn noäi dung caàn chuaån bò ñeå hoïc sinh tham gia toát troø chôi - Gôïi yù moät soá noäi dung ôû möùc ñoä khoù ñeå hoïc sinh tìm hieåu theâm vaø töï nghieân cöùu - Giaûi ñaùp thaéc maéc cuûa hoïc sinh - Phoå bieán noäi quy troø chôi cho hoïc sinh chuaån bò tröôùc - Chia hoïc sinh thaønh töøng ñoäi (coù theå 2 hoaëc 4 ñoäi tuøy soá löôïng hoïc sinh tham gia ), ñaët teân cho töøng ñoäi. - Chuaån bò ngaân haøng caâu hoûi cho töøng phaàn thi khaùc nhau vaø ôû caùc möùc ñoä khaùc nhau - Laø ban giaùm khaûo cho troø chôi, coù theå môøi theâm 1 soá giaùo vieân khaùc laøm ban giaùm khaûo ñeå chaám ñieåm phaàn giôùi thieäu cuûa töøng ñoäi b/ Hoïc sinh : - OÂân taäp kieán thöùc ñaõ hoïc, coù theå xem tröôùc moät soá noäi dung chöa hoïc - Ngoài ñuùng vò trí cuûa ñoäi mình. - Baàu ban thö kí, ngöôøi daãn chöông trình, ñoäi tröôûng cuûa moãi ñoäi 2/Phöông thöùc thöïc hieän : Tuøy soá löôïng hoïc sinh tham gia troø chôi maø giaùo vieân coù theå boá trí chöông trình troø chôi vaø soá ñoäi:A,B,C tham gia. Do ñieàu kieän cô sôû vaät chaát cuûa tröôøng khoâng coù hoäi tröôøng neân chæ coù theå toå chöùc theo ñôn vò lôùp. Sau ñaây xin trình baøy quy taéc cuûa “Troø chôi sinh hoïc” ñöôïc tieán haønh theo ñôn vò lôùp.
3. a/Tieát muïc 1: Hoïc sinh daãn chöông trình neâu lí do vaø theä leä cuûa troø chôi (giaùo vieân gôïi yù cho hoïc sinh chuaån bò), giôùi thieäu thaønh phaàn tham gia. b/Tieát muïc 2: Phaàn thi cuûa boán ñoäi : A,B,C,D PHAÀN 1: “Töï giôùi thieäu” Phaàn naøy tröôûng nhoùm cuûa moãi ñoäi seõ giôùi thieäu teân cuûa ñoäi mình, sôû tröôøng cuûa ñoäi veà boä moân sinh hoïc, ñaõ chuaån bò nhö theá naøo ñeå tham gia troø chôi naøy. Ban giaùm khaûo nhaän xeùt vaø cho ñieåm (ñieåm toái ña 10 ñieåm: Troâi traûi 3 ñieåm, sôû tröôøng 3 ñieåm, chuaån bò toát 4 ñieåm) PHAÀN 2 : “ Khôûi ñoäng” Goàm 20 caâu hoûi, moãi ñoäi seõ traû lôøi 5 caâu vaø ghi laïi ñaùp aùn treân baûng, moãi caâu ñuùng ñöôïc 2 ñieåm ( ñieåm toái ña cuûa moãi ñoäi laø 10 ñieåm) Giaùo vieân nhaän xeùt vaø cho ñieåm töøng phaàn, thö kí coäng ñieåm. PHAÀN 3 : “ Gôïi yù – Traû lôøi” Moãi ñoäi thi 2 löôït, moãi löôït goàm 2 hoïc sinh , 1 ngöôøi nhaän thoâng tin töø laù thaêm vaø gôïi yù cho ngöôøi coøn laïi traû lôøi, khoâng ñöôïc duøng töø coù trong thoâng tin ñeå gôïi yù. Traû lôøi ñuùng 1 thoâng tin coù 5 ñieåm Ví duï : Trong laù thaêm coù töø “ Goân gi” + Gôïi yù : Ñaây laø baøo quan cuûa teá baøo, laø nha maùy phaân phoái saûn phaåm cho teá baøo + Traû lôøi : “ Goân gi”  Löu yù : Neáu ñoàng ñoäi traû lôøi thì khoâng tính ñieåm. Giaùo vieân toång keát ñieåm Ngöôøi daãn chöông trình toång keát ñieåm cho 3 phaàn treân PHAÀN 4 : “ Ñoaùn oâ chöõ" 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Ngöôøi daãn chöông trình thoâng baùo soá haøng doïc, haøng ngang, gôïi yù cuûa töø khoaù Moãi ñoäi seõ cöû laàn löôït töøng ñaïi dieän ñeå traû lôøi, ai giô tay tröôùc seõ ñöôïc daønh quyeàn traû lôøi tröôùc, neáu ñuùng moãi haøng ngang coù 5 ñieåm, neáu sai thi 1 trong 3 ñoäi coøn laïi ai giô tay tröôùc seõ ñöôïc traû lôøi. Ñoäi naøo xung phong traû lôøi ñuùng töø khoaù seõ ñöôïc 20 ñieåm, neáu sai seõ khoâng ñöôïc tieáp tuïc tham gia phaàn thi naøy. PHAÀN 5 : “ Gheùp coät” A B Ñaùp aùn 1 a 1___ 2 b 2___ 3 c 3___ 4 d 4___ 5 e 5___
4. 6 f 6___ 7 g 7___ 8 h 8___ 9 j 9___ 10 k 10___ Ñaïi dieän cuûa moãi ñoäi nhaän ñeà thi vaø ghi laïi ñaùp aùn treân baûng( ñeà thi ñaõ ñöôïc troän saün). Ñuùng 1 ñaùp aùn seõ ñöôïc 5 ñ , neáu ngöôøi ñaïi dieän chöa laøm heát thì nhôø ñoàng ñoäi trôï giuùp , ñuùng 1 ñaùp aùn ñöôïc 3 ñ. c /Tieát muïc 3: Toång keát phaùt thöôûng - Giaùo vieân nhaän xeùt öu khuyeát ñieåm cuûa hoïc sinh trong troø chôi - Phaùt thöôûng : Tuyø ñieàu kieän cuûa lôùp maø phaùt thöôûng nhöõng phaàn quaø cho moãi ñoäi( 1 giaûi nhaát, 1 giaûi nhì, 1 giaûi ba, 1 giaûi phong traøo) 3/ Troø chôi maãu : a/Tieát muïc 1: Hoïc sinh daãn chöông trình neâu lí do vaø theä leä cuûa troø chôi (giaùo vieân gôïi yù cho hoïc sinh chuaån bò), giôùi thieäu thaønh phaàn tham gia. b/Tieát muïc 2: Phaàn thi cuûa boán ñoäi : A,B,C,D PHAÀN 1: “Töï giôùi thieäu” PHAÀN 2 : “ Khôûi ñoäng” Caâu hoûi Ñaùp aùn Caâu 1 : Axit nucleâic coù maáy loaïi? 2 loaïi Caâu 2 : Ñôn vò toå chöùc cô baûn cuûa theá giôùi soáng laø gi? Teá baøo Caâu 3 : Sinh vaät bao goàm maáy giôùi ? Keå teân caùc giôùi ñoù? 5 giôùi: Khôûi sinh, nguyeân sinh, naám, thöïc vaät, ñoäng vaät Caâu 4 : Sinh vaät nhaân thaät goàm nhöõng giôùi naøo ? Nguyeân sinh, naám, thöïc vaät, ñoäng vaät Caâu 5 :Cho bieát caùc nguyeân toá chuû yeáu trong teá baøo ? Cac bon, hiñroâ, oâxi, ni tô Caâu 6 : Nguyeân toá naøo sau ñaây khoâng phaûi laø nguyeân toá ña Bo, Croâm, Saét löôïng : Can Xi, Photpho, Bo, Croâm, Löu Huyønh, Saét Caâu 7 : Moät nucleâoâtit goàm maáy thaønh phaàn? 3 thaønh phaàn Caâu 8 : Taäp hôïp naøo thuoäc giôùi nguyeân sinh : Truøng amip, Truøng amip, truøng roi truøng roi, taûo ñoû, naám nhaày, ñòa y Caâu 9 : Nguyeân toá .chieám tæ leä raát nhoû nhöng sinh vaät Vi löôïng khoâng theå soáng neáu thieáu chuùng Caâu 10 : .Chieám thaønh phaàn chuû yeáu trong moïi teá baøo vaø Nöôùc cô theå soáng Caâu 11 : Do ñaâu laù trinh nöõ cuïp laïi khi chaïm tay vaøo? Caùc teá baøo ôû cuoáng laù maát nöôùc Caâu 12 : Ñöôøng mía laø loaïi ñöôøng ñoâi ñuùng hay sai? Ñuùng Caâu 13 : Ñôn phaân cuûa xenluloâzô ? Glucoâzô Caâu 14 : Lieân keát giöõa caùc axit amin trong phaân töû proâteâin ? Lieân keát pep tit Caâu 15 : Ñöôøng naøo laø ñöôøng söõa : Glucoâzô, lactoâzô, galactoâzô, Lactoâzô
5. mantoâzô ? Caâu 16 : Xenluloâzô laø loaïi ñöôøng caáu taïo neân . Thaønh teá baøo thöïc vaät Caâu 17 : Ñaëc tính chung cuûa lipit? Kò nöôùc Caâu 18 : Caáu taïo cuûa môõ goàm .phaân töû gliceârol vaø axit 1 – 3 beùo Caâu 19 : Vì sao soát cao laïi raát nguy hieåm Proâteâin bò bieán tính maát chöùc naêng Caâu 20 : Yeâuù toá xuùc taùc cho caùc phaûn öùng sinh hoaù? Enzim PHAÀN 3 : “ Gôïi yù – Traû lôøi”: STT THOÂNG TIN GÔÏI YÙ 1 Proâteâin 2 Axit amin 3 Cacbohiñrat 4 Vi sinh vaät 5 Naám 6 Nuoâi caáy 7 Hoâ haáp 8 Lac tic PHAÀN 4 : “ Ñoaùn oâ chöõ" A 1 B Ø O Q U A N A Ô 2 N Ê N G L Ö Ï N G 3 L I P A Z A A A 4 M Ø N G S I N H C H Á T O Ô 5 T Å N G H Ï P A O 6 P H Â N Ñ Â I A 7 Ñ Ôï N P H Â N O 8 P H Â T P H A T Gôïi yù : + Töø khoaù haøng doïc : Quaù trình naøy chæ coù theå dieân ra ôû moät nhoùm sinh vaät nhaát ñònh + Haøng ngang : OÂ soá 1 : Teân goïi chung cuûa Goân gi, nhaân, riboâxoâm, ti theå, laïp theå . OÂ soá 2 : Saûn phaåm quan troïng cuûa quaù trình hoâ haáp teá baøo OÂ soá 3 : Laø moät loaïi enzim OÂ soá 4 : Thaønh phaàn naøy caáu taïo goàm proâteâin vaø photpho lipit OÂ soá 5 : Quaù trình naøy coøn goïi laø ñoàng hoaù OÂ soá 6 : Hình thöùc sinh saûn chuû yeáu cuûa vi khuaån OÂ soá 7 : Ñaây laø moät ñôn vò caáu taïo neân ñaïi phaân töû
6. OÂ soá 8 : 1 nhoùm cuûa phaân töû ATP PHAÀN 5 : “ Gheùp coät” Nhoùm A A B Ñaùp aùn 1. Caùc saéc toá quang hôïp a. Töø quaù trình quang phaân li nöôùc 1__c___ 2. Trong pha saùng cuûa quang hôïp nöôùc bò b. Coù theå coù haøm löôïng caùc saéc toá raát 2__e__ phaân li nhôø khaùc nhau 3__h___ 3. ATP vaø NADP ñöôïc taïo ra trong pha saùng c. Coù nhieäm vuï haáp thuï naêng löôïng aùnh 4__a __ cuûa quaù trình quang hôïp saùng 5___d__ 4. Oâxi ñöôïc taïo ra trong quang hôïp d. Khi khoâng coù aùnh saùng 6___g__ 5. Pha saùng cuûa quaù trình quang hôïp seõ e. Naêng löôïng aùnh saùng vaø phöùc heä 7__b__ khoâng theå dieãn ra giaûi phoùng oâxi 8__f___ 6. Moïi thöïc vaät ñeàu f. ÔÛ maøng tilacoâit 7. Cuøng moät gioáng luùa, troàng ôû caùc ñieàu g. Coù chöùa clorophin kieän khaùc nhau h. Nhôø hoaït ñoäng cuûa chuoãi chuyeàn 8. Pha saùng cuûa quang hôïp dieãn ra electron quang hôïp Nhoùm B A B Ñaùp aùn 1. Pha saùng cuûa quang hôïp dieãn ra a. Töø quaù trình quang phaân li nöôùc 1__f___ 2. Cuøng moät gioáng luùa, troàng ôû caùc ñieàu b. Coù theå coù haøm löôïng caùc saéc toá raát 2__b__ kieän khaùc nhau khaùc nhau 3__g___ 3. Moïi thöïc vaät ñeàu c. Coù nhieäm vuï haáp thuï naêng löôïng aùnh 4__d __ 4. Pha saùng cuûa quaù trình quang hôïp seõ saùng 5___a__ khoâng theå dieãn ra d. Khi khoâng coù aùnh saùng 6___h__ 5. Oâxi ñöôïc taïo ra trong quang hôïp e. Naêng löôïng aùnh saùng vaø phöùc heä 7__e__ 6. ATP vaø NADP ñöôïc taïo ra trong pha saùng giaûi phoùng oâxi 8__c___ cuûa quaù trình quang hôïp f. ÔÛ maøng tilacoâit 7. Trong pha saùng cuûa quang hôïp nöôùc bò g. Coù chöùa clorophin phaân li nhôø h. Nhôø hoaït ñoäng cuûa chuoãi chuyeàn 8. Caùc saéc toá quang hôïp electron quang hôïp Nhoùm C A B Ñaùp aùn 1. Cuøng moät gioáng luùa, troàng ôû caùc ñieàu a. Töø quaù trình quang phaân li nöôùc 1__b___ kieän khaùc nhau b. Coù theå coù haøm löôïng caùc saéc toá raát 2__e__ 2. Trong pha saùng cuûa quang hôïp nöôùc bò khaùc nhau 3__h___ phaân li nhôø c. Coù nhieäm vuï haáp thuï naêng löôïng aùnh 4__a __ 3. ATP vaø NADP ñöôïc taïo ra trong pha saùng saùng 5___d__ cuûa quaù trình quang hôïp d. Khi khoâng coù aùnh saùng 6___g__