Sáng kiến kinh nghiệm Tổ chức câu lạc bộ Sinh học trong trường trung học cơ sở

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Tổ chức câu lạc bộ Sinh học trong trường trung học cơ sở

1. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm: Tæ chøc c©u l¹c bé Sinh häc trong tr­êng trung häc c¬ së PHẦN MỞ ĐẦU I/ Lời nói đầu Để tiếp tục hưởng ứng phong trào thi đua xây dựng “Trường học thân thiện, học sinh tích cực” do Bộ Giáo dục và đào tạo phát động từ năm học 2008-2009 và thực hiện lời kêu gọi thi đua “Bác Hồ với Thanh Hóa – Thanh Hóa làm theo lời Bác Hồ dạy”, trường THCS Thọ Tân đã tổ chức thực hiện trong cán bộ giáo viên và triển khai đến tất cả các em học sinh và đã thu được những kết quả đáng khích lệ, trong đó vai trò của Đội TNTP Hồ Chí Minh chiếm một vai trò rất quan trọng. Với nhiều hoạt động phong phú trong được tổ chức trong năm học như “Nói lời hay, làm việc tốt”, “Ngày chủ nhật xanh”, “ Trường em xanh, sạch, đẹp”, tổ chức quét dọn đền vua Đinh ở địa phương theo định kì, phối hợp với các lớp chủ nhiệm tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, rèn luyện kĩ năng sống cho các em.vv Trong đó Câu lạc bộ sinh học được thành lập cũng đã góp phần rất quan trọng thúc đẩy phong trào hoạt động của Đội nói chung và của các lớp nói riêng qua đó giúp học sinh phát huy được tính tích cực, chủ động sáng tạo trong học tập, nâng cao chất lượng học tập, rèn các kỹ năng sống, phấn đấu trở thành học sinh giỏi, năng động và cũng để giáo viên tìm ra các giải pháp để việc dạy và học có hiệu quả cao II/ Lí do chọn đề tài : Trong mỗi nhà trường thì hoạt động của Đội TNTP Hồ Chí Minh có vị trí rất quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Việc thành lập câu lạc bộ sinh học là góp phần cùng với Đội thúc đẩy phong trào học tập, rèn luyện của học sinh, Mục đích của việc tổ chức Câu lạc bộ sinh học là nhằm giúp các em nâng cao ý thức giữ vệ sinh môi trường chung, biết yêu thiên nhiên, biết rèn luyện và bảo vệ sức khoẻ, giải thích được nhiều hiện tượng sinh học trong tự nhiên, bảo vệ những loài động vật quý hiếm đang có nguy cơ tuyệt chủng, làm cho trường lớp luôn sạch đẹp nhằm thực hiện tốt nội dung của cuộc vận động xây dựng “Trường học thân thiện, học sinh tich cực”, qua đó có tác dụng giúp học sinh tích cực, chủ động trong việc mở rộng và nâng cao kiến thức, kích thích các em say mê tìm tòi khoa học trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt là những kiến thức có liên quan đến thế giới sinh vật xung quanh, bảo vệ môi trường . . Thông qua việc tham gia “Câu lạc bộ sinh học” còn hình thành những kỹ năng, thói quen tốt của người học sinh như biết làm việc độc lập, chủ động sáng tạo trong việc tìm kiến thức mới, bước đầu tập dượt phong cách làm việc khoa học, có thói quen giữ vệ sinh môi trường chung, nhu cầu đọc sách báo, tìm trên Internet để bổ sung kiến thức mà thực chất là góp phần nâng cao chất lượng học tập, bước đầu hình thành phương pháp tiếp cận kiến thức mới một cách tích cực. Từ những lý do nêu trên và được sự nhất trí của ban giám hiệu nhà trường, tổng phụ trách Đội, giáo viên chủ nhiệm các lớp và đặc biệt là sự hưởng ứng nhiệt tình của học sinh ở tất cả các khối lớp tôi đã xây dựng đề tài “Tổ chức câu lạc bộ sinh N¨m häc 2011 - 2012 1
2. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm: Tæ chøc c©u l¹c bé Sinh häc trong tr­êng trung häc c¬ së học trong trường trung học cơ sở” góp phần giữ vững thành tích liên đội vững mạnh cấp tỉnh và góp phần nâng cao chất lượng dạy và học III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 1) Đối tượng nghiên cứu: Là học sinh - đội viên thuộc Liên đội trường THCS Thọ Tân 2) Phạm vi nghiên cứu Trong phạm vi đề tài tôi chỉ nghiên cứu và triển khai ở 242 học sinh của trường THCS Thọ Tân ở 4 khối. Trong đó: Khèi 9: 59 em. Khèi 8: 57 em Khèi 7: 64 em Khèi 6: 62 em PHẦN NỘI DUNG I/ Cơ sở lý luận: Mọi hoạt động của Đội đều nhằm mục đích giáo dục toàn diện cho các em học sinh trong nhà trường, giáo dục trong nhà trường không phải chỉ chú ý đến việc dạy chữ mà còn dạy làm người rèn luyện cho học sinh những kỹ năng sống cần thiết. Việc tổ chức ra các câu lạc bộ trong trường học mang ý nghĩa như vậy. Thông qua các hoạt động tập thể có thể rèn luyện cho các em sự tự tin , giảm stress nảy sinh trong quá trình học tập, đồng thời giúp nâng cao sự hiểu biết xã hội, phát hiện tri thức, vận dụng kiến thức được học, hình thành những kỹ năng phù hợp, biết tương tác trong học tập, thể hiện năng lực cá nhân hình thành những giá trị, kỹ năng sống cần thiết. Qua đó sẽ góp phần nâng cao chất lượng học tập trong nhà trường và xây dựng Đội ngày càng vững mạnh. Những hoạt động đó đã thể hiện được sự thống nhất về nhận thức và hành động của đoàn viên, thanh niên, cán bộ phụ trách thiếu nhi và các lực lượng xã hội trong công tác chăm sóc giáo dục học sinh, tạo môi trường sống an toàn lành mạnh cho học sinh sinh hoạt, học tập, rèn luyện góp phần đào tạo ra những thế hệ học sinh giàu về trí tuệ, khoẻ về thể lực, trong sáng về đạo đức, phấn đấu trở thành con ngoan trò giỏi, đội viên tốt, cháu ngoan Bác Hồ để xứng đáng là những chủ nhân của đất nước trong thế kỷ 21. II/ Thực trạng của vấn đề: Qua thực tế thì trong những năm trước khi tổ chức chương trình câu lạc bộ Sinh học thì đa số các em học sinh trong trường đều không thích học môn Sinh học vì các em cho rằng đó là môn phụ không cần thiết đối với các em, chất lượng môn sinh học cuối kì, cuối năm còn thấp, không có học sinh đạt các giải cao trong các kì thi học sinh giỏi cấp huyện, cấp tỉnh. Tình trạng vứt rác bừa bãi trong lớp, sân trường học còn phổ biến, học sinh chưa có ý thức tự giác trong việc giữ gìn vệ sinh chung, chưa có thói quen bỏ rác đúng nơi quy định. Mặt khác Trường THCS Thọ Tân cũng như các trường THCS trong N¨m häc 2011 - 2012 2
3. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm: Tæ chøc c©u l¹c bé Sinh häc trong tr­êng trung häc c¬ së huyện là trường học ở vùng nông thôn, gia đình đa số sống bằng nghề nông, hoàn cảnh còn khó khăn nên điểu kiện tiếp cận với những kiến thức mới, công nghệ thông tin còn chậm cũng như việc tìm hiểu khoa học vẫn còn hạn hẹp. Sự ra đời của câu lạc bộ sinh học như là một giải pháp để góp phần vào mục tiêu xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực mà toàn ngàng đang phát động. III/ Biện pháp tổ chức thực hiện 1. Cách chọn và thành lập đội, nhóm : Để chương trình Câu lạc bộ sinh học được hoạt động tốt thì điều trước tiên là phải thành lập Ban chủ nhiệm CLB gồm các em học sinh khá, giỏi, cán bộ lớp ở các khối lớp. - Chủ nhiệm CLB: Là bản thân giáo viên dạy môn Sinh học. - Các phó chủ nhiệm: Mỗi khối lớp chọn một em học giỏi môn Sinh học và 1 tổ trưởng(ví dụ 1 em lớp 8A làm phó chủ nhiệm thì 1 học sinh lớp 8B làm tổ trưởng), các em có khả năng tổ chức, điều hành và nhiệt tình - Ban cố vấn: Nhiệm vụ của ban cố vấn là giúp đỡ câu lạc bộ trong việc tổ chức các chương trình hoạt động, về nội dung, hình thức hoạt động .(gồm giáo viên tổng phụ trách Đội, các giáo viên chủ nhiệm lớp, cán bộ Đoàn trường) - Ban nội dung: Gồm giáo viên môn Sinh học và các phó chủ nhiệm, tổ trưởng - Thành viên của câu lạc bộ: Tất cả học sinh trong trường đều tham gia vào câu lạc bộ sinh học 2. Hoạt động của câu lạc bộ a. Các hoạt động của câu lạc bộ Sinh học: Hoạt động của câu lạc bộ gồm các nội dung chủ yếu sau: - Hướng dẫn phương pháp học môn Sinh học - Giới thiệu các phương pháp hay để giải bài tập khó Sinh học 9 - Giới thiệu về lịch sử môn Sinh học, các nhà khoa học Sinh học - Hướng dẫn làm thí nghiệm - Trả lời các câu hỏi đố vui sinh học, giải thích các hiện tượng sinh học trong tự nhiên - Giải quyết các tình huống về môi trường - Tuyên dương trước toàn trường các thành viên có câu trả lời hay nhất, có những việc làm tốt giúp bảo vệ môi trường xanh, sạch, đẹp - Phê bình những học sinh vứt rác bừa bãi trong lớp, ngoài sân trường, cổng trường hoặc có những hoạt động làm ảnh hưởng xấu đến cảnh quan môi trường - Giới thiệu những ứng dụng về sự hiểu biết những đặc điểm cấu tạo, hoạt động của sinh vật trong đời sống, trong khoa học - b. Cách thức hoạt động của câu lạc bộ sinh học: N¨m häc 2011 - 2012 3
4. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm: Tæ chøc c©u l¹c bé Sinh häc trong tr­êng trung häc c¬ së - Sau khi thành lập câu lạc bộ thì Ban chủ nhiệm phải xây dựng kế hoạch, nội dung chương trình hoạt động cụ thể của CLB cho cả năm học (theo chủ đề từng tuần/ tháng), xây dựng điều lệ/ nội quy hoạt động CLB. - Lựa chọn hình thức tổ chức thích hợp với từng chủ đề, chuẩn bị cơ sở vật chất. - Tham mưu với lãnh đạo nhà trường, các tổ chức trong và ngoài nhà trường để có kinh phí hoạt động(như chi thưởng, giấy, bút .) c. Tổ chức thực hiện Sau khi đã xây dựng được kế hoạch, nội dung chương trình thì ban chủ nhiệm triển khai hoạt động đối với tất cả các lớp (Do phó chủ nhiệm ở các khối lớp đảm nhiệm) - Trong các giờ sinh hoạt 15 phút đầu giờ vào những buổi chữa bài tập có môn Sinh học thì phó chủ nhiệm và tổ trưởng ở các lớp chịu trách nhiệm sửa các bài tập khó cho cả lớp. Trong những giờ đọc báo, đọc sách thì Ban chủ nhiệm soạn những nội dung về những ứng dụng từ sự hiểu biết những đặc điểm cấu tạo, hoạt động của sinh vật trong đời sống, trong khoa học hoặc những câu chuyện sinh học khác để đọc cho cả lớp nghe nhằm thêm hiểu biết và kích thích hứng thú học tập, sáng tạo của học sinh. - Trong các tiết hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở các lớp, ban nội dung sẽ chuẩn bị nội dung cho các hoạt động sao cho phù hợp với những hoạt động ở mỗi chủ điểm (do phó chủ nhiệm hoặc tổ trưởng triển khai). Đặc biệt là những nội dung có liên quan đến việc rèn kỹ năng sống cho học sinh. - Phối hợp với Đội tổ chức các cuộc thi giữa các lớp như “Kính vạn hoa”, đố vui trong các dịp chào mừng những ngày lễ lớn trong năm. - Phối hợp với Ban liên đội kiểm tra việc thực hiện nề nếp, vệ sinh của các lớp học hàng tuần, qua những đợt kiểm tra như vậy giúp Đội đánh giá chính xác thi đua của các lớp đồng thời nâng cao ý thức tự giác giữ gìn vệ sinh môi trường của các em học sinh. - Cuối mỗi tuần ban chủ nhiệm đều họp rút kinh nghiệm, triển khai những hoạt động trong tuần tới. - Câu lạc bộ có phần bản tin riêng, những nội dung triển khai ở bản tin đó là: Sơ kết hoạt động của câu lạc bộ, triển khai những công việc trọng tâm trong tuần tới, nêu những câu hỏi, đáp án đố vui sinh học, đưa những bài viết hay, bổ ích có liên quan đến sinh học và nêu tên tuyên dương những học sinh có câu trả lời hay nhất hoặc phê bình những những học sinh vi phạm nội quy của câu lạc bộ. - Hàng tuần ban nội dung đều có những câu hỏi đố vui dành riêng cho mỗi khối khuyến khích học sinh ở tất cả các lớp trả lời bằng giấy bỏ vào hộp thư riêng của câu lạc bộ, cuối tuần sẽ chọn ra câu trả lời hay nhất trao thưởng vào sáng thứ hai hàng tuần. - Hàng tháng câu lạc bộ đều tổ chức huy động tất cả các thành viên tham ra nhặt giấy, rác, túi bóng trong khu vực trong, trước và sau trường để khuôn viên trường được xanh, sạch, đẹp hơn. N¨m häc 2011 - 2012 4