Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nâng cao chất lượng môn Âm nhạc cho học sinh Lớp 2

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nâng cao chất lượng môn Âm nhạc cho học sinh Lớp 2

1. Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam Độc lập – Tự do – Hạnh phúc. Tên đề tài: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng môn Âm nhạc cho học sinh lớp 2” Năm học 2009 - 2010
2. A. Sơ yếu lý lịch: - Họ và tên: Phạm ánh Ngọc - Ngày tháng năm sinh: 25 tháng 05 năm 1985. - Năm vào ngành: 10/09/2007 - Chức vụ: Giáo viên. - Đơn vị công tác: Trường tiểu học Thanh Văn - Trình độ chuyên môn: Trung cấp sư phạm Âm nhạc. - Hệ đào tạo: Chính quy.
3. B - Nội dung của đề tài I - Tên đề tài : “Một số giải pháp nâng cao chất lượng môn Âm nhạc cho học sinh lớp 2”. II - Lí do chọn đề tài: 1-Nhận thức về vai trò và nhiệm vụ của viêc dạy môn Âm Nhạc : Âm nhạc là một trong những nội dung nằm trong chương trình giáo dục bậc Tiểu học và quan trọng hơn, nó là một ‘‘Phương tiện giáo dục’’ hấp dẫn mang tính đặc thù. Môn Âm Nhạc nhằm giúp học sinh học tập các môn học khác đạt được kết quả cao hơn và cũng giúp cho học sinh thoải mái , tự tin, mạnh dạn trong học tập. Vì là một môn học mang tính đặc thù riêng cho nên để dạy tốt môn học này trong nhà trường Tiểu học đòi hỏi người giáo viên phải có trình độ nghiệp vụ sư phạm cao, người giáo viên phải có những suy nghĩ, sáng tạo, chủ động tìm tòi những hình thức biện pháp để giảng dạy nội dung các bước sao cho nhẹ nhàng, sinh động, hấp dẫn và mang lại hiệu quả giáo dục thẩm mỹ cao. Nhiệm vụ của người giáo viên giảng dạy môn Âm nhạc là giúp cho các em có thêm một số các bài hát,kỹ năng ca hát, kỹ năng thực hành tập đọc nhạc, giúp cho các em nâng cao lòng ham thích nghệ thuật Âm nhạc, xây dựng và hình thành thị hiếu thẩm mỹ Âm nhạc tốt, có thói quen ca hát từ đó tạo nên năng lực nhạy bén trong quá trình tiếp thu sự phát triển về trí tuệ và tình cảm gần gũi thân thiện với tất cả mọi người xung quanh. Mặt khác tìm xem trong học sinh có năng lực về mặt nào nhiều nhất để điều chỉnh phương pháp dạy học phù hợp cho sự phát triển mạnh với năng lực ấy của học sinh. Có như vậy mới giúp được tất cả học sinh phát triển được năng lực của mình đến mức tối đa, đảm bảo cho mọi khả năng của học sinh nắm được công cụ quan trọng góp phần đào tạo nhân tài ngay từ trong nhà trường phổ thông. Vai trò của Âm nhạc đối với đời sống con người từ lâu đã được khẳng định , và chúng ta những giáo viên Âm nhạc, hơn ai hết nhận thức rõ điều này . Nhưng chỉ có niềm đam mê thực sự với nghề mới giúp chúng ta đem tình yêu Âm nhạc đến
4. với học sinh của mình . Niềm đam mê nghề nghiệp chính là “ Tài sản ’’ quý giá mà mỗi chúng ta ai cũng trau dồi , chăm sóc cho nó trong suốt cuộc đời . Trong bộ môn Âm nhạc thì phân môn học hát là một phân môn quan trọng . Bởi ca hát vốn đã là một nhu cầu của con người , ca hát phù hợp với lứa tuổi thiếu niên nhi đồng , nó còn đem đến cho các em những cảm xúc chân thực và ảnh hưởng trực tiếp đến tư tưởng , tình cảm của các em . Trong những năm học qua , Trường tiểu học Thanh Văn - Thanh Oai –TP Hà Nội có nhiều thành tích trong phong trào đổ mới phương pháp giảng dạy , đặc biệt các tiết dạy Âm nhạc có ứng dụng công nghệ thông tin . Từ những lí do nêu trên tôi đã chọn đề tài “ Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy học phân môn hát cho học sinh lớp 2 ” III - Phạm vi thời gian thực hiện đề tài 1- Thời gian thực hiện đề tài ( Từ tháng 8 – 2010 đến tháng 4 – 2011 ). 2- Đối tượng nghiên cứu : Học sinh khối lớp 2. - Địa điểm nghiên cứu :Trường tiểu học Thanh Văn - Thanh Oai – TP Hà Nội . Iv - Quá trình thực hiện đề tài 1- Khảo sát thực tế a. Tình trạng thực tế khi chưa thực hiện đề tài . * Thực trạng việc dạy và học phân môn hát tại trường Tiểu học Thanh Văn. Bước vào năm học 2010- 2011, trường Tiểu học Thanh Văn thực hiện tốt chương trình đổi mới giáo dục Âm nhạc và thay sách giáo khoa Âm nhạc bắt đầu từ lớp 1 kèm theo nâng cấp các phòng học. - Giáo viên Âm nhạc của trường có lòng nhiệt huyết với nghề, yêu thương học sinh, nhiệt tình với công việc , có giọng hát truyền cảm, đàn và đệm hát tốt , được học sinh quí mến. Tuy vậy , việc dạy và học môn Âm nhạc mà đặc biệt là phân môn học hát vẫn còn bộc lộ một số tồn tại như sau: - Từ phía giáo viên Qua khảo sát thực tế tôi nhận thấy, các bài soạn của giáo viên đã được soạn trên máy vi tính nhưng nội dung bài soạn vẫn còn sơ sài , chưa đi sâu vào trọng
5. tâm của bài giảng. ứng dụng CNTT vào bài giảng còn hạn chế, vận dụng các phương pháp giáo dục mới bằng CNTT cũng hạn chế, nên công tác chuyên môn phải được đặt lên hàng đầu. - Toàn trường có 293 học sinh , trong đó học sinh lớp 2 là 56 em . - Đội ngũ giáo viên là 33 đồng chí . Giáo viên Âm nhạc là 2 đồng chí. - Cơ sở vật chất của nhà trường gồm có 10 phòng học chính , không có phòng học Âm nhạc( phòng bộ môn ) có 2 đàn phím điện tử không có đài và đầu video. Dụng cụ học tập của học sinh chưa đầu đủ, còn thiếu sách giáo khoa và một số đồ dùng khác. - Từ phía học sinh. Hạn chế lớn nhất của học sinh là thói quen thụ động trong quá trình học tập, trong giờ học Âm nhạc cụ thể là phân môn học hát , các em chưa chủ động tìm hiêủ bài mà chỉ trông chờ vào giáo viên để hát lại một cách máy móc. Đối với các kí hiệu Âm nhạc ghi trên bài hát thì các em tỏ ra lúng túng trong việc ghi nhớ. Mặc dù học sinh rất thích văn nghệ, thích nhạc, nhưng cái khó khăn đối với giáo viên là nơi có nhiều ngôn ngữ địa phương, phát âm còn ngọng l và n . Trong giờ học hát, có nhiều em học sinh đặc biệt là các em học sinh ở nông thôn còn rụt rè, nhút nhát không chủ động xây dựng bài. Bên cạnh đó, giờ học hát còn tẻ nhạt không thu hút được các em, học sinh chỉ thích giờ học hát vì sẽ được ra chơi sớm. Khả năng đọc của nhiều học sinh lớp 2 còn kém nên ảnh hưởng rất lớn tới quá trình giảng dạy của giáo viên cũng như sự tiếp thu của học sinh. - Từ phía nhà trường. Do nhận thức của lãnh đạo nhà trường đối với ý nghĩa và vai trò của việc giáo dục Âm nhạc và đặc biệt phân môn học hát trong nhà trường phổ thông còn hạn chế chưa có sự đầu tư thích đáng về nguồn nhân lực và cơ sở vật chất cho môn học này. Một điều không thể không nhắc đến đó là Trường tiểu học Thanh Văn không có phòng học bộ môn Âm nhạc riêng, chưa có nhiều thiết bị phục vụ dạy môn Âm nhạc như tranh ảnh minh hoạ cho bài hát, bảng phụ , đài đĩa. Có nhiều
6. tiết học hát không có đồ dùng, tranh ảnh minh hoạ nên dẫn đến hiệu quả giờ dạy chưa cao. Mặt khác, do chương trình đào tạo hiện nay, các em phải học quá nhiều môn học nên không có thời gian để ôn tập bài hát dẫn đến tình trạng tiết học tiếp theo không đạt chất lượng yêu cầu. Hơn nữa, do nhận thức xã hội nhiều phụ huynh học sinh thậm chí có cả giáo viên vẫn cho rằng , Âm nhạc chỉ là môn học phụ nên chưa định hướng cho các em học tốt môn học này. c. Các số liệu điều tra khảo sát . Để đưa ra nhận định một cách chính xác nhất về chất lượng học hát ở học sinh lớp 2. Đồng thời làm cơ sở cho việc đánh giá khả năng tiếp thu kiến thức phân môn học hát của các em, giúp giáo viên dạy Âm nhạc của trường có biện pháp dạy thích hợp nhất với học sinh của mình, tôi đã tiến hành điều tra , khảo sát toàn bộ học sinh lớp 2 của trường , để việc điều tra được khách quan , tôi cũng chọn ngẫu nhiên 3 nhóm học sinh của mỗi lớp , mỗi nhóm 10 em học sinh của lớp 2 để điều tra. Kết quả tôi xin đưa ra như sau : * Kết quả điều tra về mức độ yêu thích phân môn học hát của học sinh khối lớp 2 trường Tiểu học Thanh Văn. Nhóm 1 Tên Số lượng học sinh Học hát Kể chuyện âm nhạc lớp SLHS % SLHS % SLHS % 2A 23 100 14 62 5 20 2B 25 100 17 67 10 40 2C 15 100 11 71 3 20 2 – Những biện pháp thực hiện đề tài Biện pháp 1 : Đổi mới phương pháp dạy Phương pháp dạy là một vấn đề hết sức quan trọng và cần thiết trong toàn bộ quá trình giảng dạy . Đối với một người giáo viên giỏi về chuyên môn chưa đủ mà còn cần phương pháp giảng dạy . Nếu phương pháp giảng dạy còn hạn chế kiến thức mà người giáo viên truyền đạt cho người học sinh sẽ trở nên khó khăn và nặng nề với các em . Ngược lại nếu người thầy có phương pháp hướng dẫn học
7. sinh tốt thì các em sẽ cảm thấy tiếp thu kiến thức một cách hết sức nhẹ nhàng . Chính vì vậy, người giáo viên muốn khẳng định vị trí , vai trò của mình trong sự nghiệp thì bản thân phải không ngừng đổi mới phương pháp dạy học. Quan trọng hơn nữa đó là phần chuẩn bị soạn giáo án, đồ dùng dạy học của giáo viên trước khi lên lớp. Tiết 2 học bài : Thật là hay Nhạc và lời: Hoàng Lân I. Mục tiêu: - Biết hát theo giai điệu, lời ca. - Biết hát kết hợp vỗ tay hoặc gõ đệm theo bài hát, theo phách. - Biết tác giả bài hát là nhạc sĩ Hoàng Lân II.Chuẩn bị: 1.Giáo viên: Nhạc cụ quen dùng, tranh ảnh minh hoạ, băng đĩa bài hát. 2.Học sinh: SGK, vở ghi, dụng cụ gõ đệm III.Hoạt động dạy học 1. ổn định tổ chức : Kiểm tra sĩ số, nhắc nhở tư thế ngồi của HS 2. Kiểm tra bài cũ : Cho lớp ôn lại 1,2 bài hát lớp 1. 3. Bài mới : Nội dung HĐ của GV HĐ của HS Hoạt động 1 : A. Giới thiệu bài - Giới thiệu bài hát, tác giả, - Ngồi ngay ngắn, chú ý nghe nội dung bài hát B. Hát mẫu - Hát mẫu hoặc bật băng đĩa - Nghe hát mẫu bài hát cho HS nghe C. Đọc lời ca - Hướng dẫn HS đọc lời ca: - Tập đọc lời ca theo hướng dẫn + Đọc mẫu lời ca kết hợp của GV với tiết tấu. + Lắng nghe + Cho HS đọc lời ca kết hợp + Đọc lời ca kết hợp tiết tấu. tiết tấu. D. Khởi động - Đàn chuỗi âm giọng C dur giọng: cho HS la bằng âm “la” - Thực hiện khởi động giọng E. Dạy hát theo theo đàn lối móc xích - Dạy hát từng câu, mỗi câu - Cả lớp thực hiện học hát
8. cho HS hát 2,3 lần + Nhắc HS ngắt nghỉ lấy hơi + Chú ý tư thế ngồi ngay ngắn. đúng chỗ. - Thực hiện theo hướng dẫn của + Sau khi tập xong bài hát GV cho HS hát lại nhiều lần để + Hát đồng thanh thuộc lời và giai điệu. + Hát theo dãy + Cá nhân + Nhận xét, sửa sai + Lắng nghe, sửa sai Hoạt động 2: - Hướng dẫn HS hát kết hợp - HS Hát kết hợp vỗ tay hoặc sử gõ đệm theo phách. dụng nhạc cụ gõ đệm: Song loan, thanh phách, trống. - Hướng dẫn HS hát kết hợp - Từng tốp đứng hát theo hướng vận động dẫn của GV. 4. Củng cố, dặn dò: a.Củng cố: - Nhận xét chung, nhắc nhở những em chưa tập trung giờ sau cố gắng, khen ngợi những em học tốt b. Dặn dò : - Nhắc nhở HS ghi nhớ giai điệu, lời ca và cách gõ đệm bài hát. - Tập lại những động tác phụ hoạ * Sau đây tôi xin đưa ra phương pháp thực hành thể hiện những bài hát: Các bài hát của học sinh Tiểu học được biên soạn khá phong phú và đa dạng, mỗi loại mang một đặc trưng nhất định liên quan đến yếu tố diễn tả Âm nhạc. Có những bài hát mang tính chất êm dịu, nhẹ nhàng với giai điệu mênh mang, dàn trải. Có những bài hát mang khí thế mạnh mẽ, hùng mạnh. Lại có những bài hát sôi nổi, hóm hỉnh, vui nhộn. - Các bài hát đó được phân chia chủ yếu ở các thể loại: + Bài hát hành khúc. + Bài hát trữ tình. + Bài hát nhanh vui. Để thể hiện bài hát có chất lượng, có tình cảm phù hợp với nội dung tư tưởng, phong cách nghệ thuật của tác phẩm, người giáo viên cần phân biệt đặc điểm của từng thể loại có phương pháp riêng phù hợp với từng thể loại đó.