Sáng kiến kinh nghiệm Kinh nghiệm giáo dục học sinh chưa ngoan

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Kinh nghiệm giáo dục học sinh chưa ngoan

1. Đề tài: Kinh nghiệm giáo dục học sinh chưa ngoan I. ĐẶT VẤN ĐỀ: 1. Lý do chọn đề tài: “Trẻ em hôm nay – thế giới ngày mai”. Đó là sự đánh giá, khái quát chung của toàn nhân loại về vị trí xã hội của trẻ em. Trong di chúc thiêng liêng của Bác Hồ đã từng căn dặn: “Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc làm rất quan trọng và cần thiết ” Nhận rõ tầm quan trọng đó, trong mỗi thời kì lịch sử, Đảng và Nhà nước ta luôn đặt sự nghiệp giáo dục – đào tạo con người là quốc sách hàng đầu trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc. Trong thời điểm các hoạt động của Thanh thiếu nhi đang được Đảng, Đoàn và Nhà nước quan tâm. Khi các hoạt động được đẩy mạnh, nhiều học sinh đã trở thành con ngoan, trò giỏi, cháu ngoan Bác Hồ ở nhiều nơi và đã được nêu gương, thì đâu đó vẫn còn những học sinh chưa thật sự ngoan ngoãn, là những học sinh chưa ngoan của lớp, của trường cả về hạnh kiểm lẫn học lực. Trên thực tế, trong những năm học vừa qua, đã có rất nhiều đề tài của nhiều giáo viên chủ nhiệm viết về phương pháp giáo dục học sinh chưa ngoan và đạt hiệu quả giáo dục khá rõ nét. Bản thân tôi, qua nhiều năm công tác và giảng dạy khối lớp 5 với kinh nghiệm đã có được trong những năm đã làm công tác chủ nhiệm tôi xin mạnh dạn trình bày một số vấn đề mà bản thân đã áp dụng để giáo dục học sinh chưa ngoan tiến bộ. Mong rằng, qua sáng kiến kinh nghiệm này, giáo viên chủ nhiệm có thể áp dụng để giáo dục học sinh chưa ngoan của lớp thành công. Vậy làm thế nào để giáo dục học sinh chưa ngoan trở nên tiến bộ? Đó là câu hỏi đặt ra cho nhiều giáo viên chủ nhiệm, và ở mỗi trường hợp học sinh chưa ngoan lại có những biện pháp giáo dục khác nhau. 1. Cơ sở lý luận thực tiễn: Bảo vệ, chăm sóc giáo dục cho thế hệ trẻ là một bộ phận quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, trẻ em được hưởng những chính sách ưu tiên của Đảng và nhà nước; các quyền cơ bản của trẻ em đã được thực hiện. Đời sống tinh thần vật chất của trẻ em được cải thiện, sự nghiệp giáo dục đã được phát triển toàn diện ở cả 3 cấp học theo định hướng: nâng cao dân trí, bồi dưỡng nhân lực, đào tạo nhân tài cho quê hương đất nước. Các hoạt động vui chơi, giải trí của trẻ em đã được nâng cao về thể chất, trí tuệ và tinh thần. Đằng sau tất cả mọi kiến thức, kỹ năng cần trang bị và rèn luyện, còn lại là một yêu cầu tuy không được đặt ra trong các văn bản nhưng nó lại chi phối tất cả, đó chính là cái “tâm” của người giáo viên. Không có một tấm lòng, mọi công việc sẽ chỉ là hình thức. Và như vậy, yêu thương chăm sóc các em không chỉ là mệnh lệnh mà còn là một nhu cầu không thể thiếu của trái tim người thầy cô giáo, đặc biệt là người giáo viên chủ nhiệm. Phát huy đạo lý của dân tộc, luôn quan tâm, chăm sóc trẻ em. với nhận thức về việc chăm lo cho thế hệ trẻ chính là chăm lo nguồn nhân lực tuơng lai được nâng cao hơn. Với sự cam kết mạnh mẽ của toàn xã hội và của mỗi người. Hãy dành những gì tốt đẹp nhất cho trẻ em, những chủ nhân tương lai của đất nước. - 1 -
2. Đề tài: Kinh nghiệm giáo dục học sinh chưa ngoan 2. Những thuận lợi và khó khăn khi thực hiện sáng kiến kinh nghiệm này: a/ Thuận lợi: Trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh, cũng chính là giáo dục nhân cách con người. nên việc giáo dục học sinh chưa ngoan luôn được Ban giám hiệu các trường tạo điều kiện quan tâm giúp đỡ. Bên cạnh đó, sự phối hợp với phụ huynh học sinh cùng các ban ngành đoàn thể trong nhà trường đã tạo nên sự đồng bộ trong việc giáo dục cho các em phát triển toàn diện. Sự tận tuỵ với nghề nghiệp của mỗi giáo viên luôn là nguồn động lực lớn, giúp cho mỗi thầy cô giáo hoàn thành tốt nhiệm vụ dạy học và giáo dục nhân cách sống cho các em. Các phong trào hoạt động tập thể đã tạo ra không khí thi đua sôi nổi trong nhà trường, giúp các em tham gia hoà nhập với bạn bè sẽ tránh đi được sự mặc cảm, rụt rè cho các em. b/ Khó khăn: Trong những năm trực tiếp giảng dạy, tôi thường được nhà trường phân công chủ nhiệm khối 5. Đây là các lớp cuối cấp Tiểu học. Ở lứa tuổi này, các em dễ bị tự ái, hay phê phán và cũng dễ tiêm nhiễm cái xấu, là lứa tuổi cơ động. Tâm lý học gọi lứa tuổi này là “tuổi vươn lên làm người lớn”. Các em dễ bị tiếp thu cái mới nhưng cũng chóng quên. Khả năng làm chủ bản thân chưa cao nên dễ bị bên ngoài lôi cuốn. Nếu được sự chăm sóc của thầy cô thì ở trường các em rất tốt, xong rời khỏi cổng trường các em lại văng tục, đánh lộn, vô lễ với người lớn Vả lại, trong một lớp học lứa tuổi các em thường không đồng đều, các em ở khôi lớp 4 – 5 thường có độ tuổi từ 10 đến 13. Do độ tuổi các em chênh lệch không đều nhau, nên tâm sinh lý của các em cũng không giống nhau và có nhiều diễn biến về tâm lý phức tạp. Trường học nơi tôi công tác là vùng thôn quê của xã Phước Hải. Các em lớp cuối cấp có thể làm và kiếm tiền. Nên các em dễ xa đà vào các hoạt động vui chơi chưa được lành mạnh, cũng ảnh hưởng đến sự giáo dục của gia đình và nhà trường. II/. CÁC BIỆN PHÁP TIẾN HÀNH Trong tất cả các hoạt động thì hoạt động nào cũng cần phải có biện pháp cụ thể để thực hiện. Đối với kinh nghiệm giáo dục học sinh chưa ngoan, bản thân tôi cũng đã áp dụng một số biện pháp sau đây thành công để giúp học sinh tiến bộ. Biện pháp thứ nhất: Tìm hiểu hoàn cảnh Bất kỳ một học sinh nào, cho dù là học sinh bình thường nhất đều có những hoàn cảnh sinh sống không giống nhau, không giống với các bạn khác trong lớp học. Kinh nghiệm cho thấy: ở lứa tuổi các em cấp 1, vấn đề tiền bạc không phải là quan trọng bậc nhất, với các em thì một gia đình hạnh phúc, yên ấm, vui vẻ chính là điều mà các em cần nhất. Do vậy, GVCN cần phải xác định em nào có một gia đình chưa hoàn toàn hạnh phúc, có xung đột giữa các thành viên trong gia đình vì đấy có thể là nguyên nhân khiến cho các em trở nên "chưa ngoan" hoặc cũng có thể trở thành "tự kỷ" - 2 -
3. Đề tài: Kinh nghiệm giáo dục học sinh chưa ngoan Đã có những gia đình trong đó, cha mẹ đều là những người thành đạt nhưng con của họ lại là những học sinh bị gọi là "học sinh cá biệt" do người cha và mẹ đi công tác liên tục, không có thời gian chăm sóc, gần gũi con để con có thể tâm sự, trao đổi, để hỏi han tình hình học tập, vui chơi của con. Những học sinh này thường sống với một người chăm sóc riêng hoặc chung sống với ông, bà và các em sẽ cảm thấy thiếu đi bàn tay người mẹ, ánh mắt người cha Người lớn chỉ biết đáp ứng đầy đủ, thậm chí là dư giả nhu cầu tiền bạc, vật chất cho con và xem đây là điều kiện tiên quyết cho con học hành, thực sự thì hành động này đã có thể vô tình đầy con của mình vào con đường lêu lỏng, ăn chơi và trở thành học sinh cá biệt, đến lúc phát hiện được thì có thể đã muộn rồi! Cũng có những gia đình, do xung đột giữa các thành viên trong gia đình diễn ra trước mắt của các em, khiến cho các em trở nên cộc cằn, hoặc xấu hổ với bạn bè có những hành vi bắt chước người lớn trong khi giải quyết các xung đột với các bạn cùng lớp và như vậy, vô tình người lớn đã đẩy các em trở thành học sinh cá biệt. Đã có trường hợp xung đột giữa Ông bà với Cha mẹ khiến cho các em mất lòng tin vào đấng sinh thành và trở nên hỗn láo, khó bảo, thường xuyên dùng vũ lực nhằm giải quyết các xung đột với bạn học. Cũng có trường hợp gia đình của các em quá khó khăn, các em phải lo phụ giúp gia đình để kiếm sống và thời gian học bài của các em ở nhà bị hạn chế, khiến sức học các em bị đuối dần, thế là các em trở thành học sinh cá biệt Nếu như GVCN nắm bắt được kịp thời hoàn cảnh sống của học sinh, chắc chắn sẽ có biện pháp kết hợp với gia đình để cùng nhau đưa ra các biện pháp giáo dục phù hợp hơn nhằm đưa học sinh trở lại chính mình Biện pháp thứ hai: Điều tra thông tin Qua nhiều năm công tác, tôi nhận thấy không khi nào giáo viên chúng ta được tiếp nhận một lớp với tập thể học sinh toàn diện không cần nguồn giáo dục nào nữa. Học sinh chúng ta có trở thành người chủ tương lai được hay không? Là do do kết quả tổng thể của mọi nguồn lực giáo dục. Cho nên, với tấm lòng yêu nghề mến trẻ và nhiệt tình công tác, tôi mong muốn sẽ cảm hoá dần dần những học sinh chưa ngoan, giúp các em có cơ sở đạo đức vững chắc, một nếp nghĩ đúng đắn và kiến thức đầy đủ, làm hành trang tốt khi các em bươc vào ngưỡng cửa Trung học cơ sở. Với suy nghĩ ấy, vào đầu mỗi năm học, tôi thường điều tra thông tin qua sổ chủ nhiệm của năm trước để lại, sổ điểm và gặp gỡ những giáo viên đã trực tiếp giảng dạy các em ở các lớp dưới để nắm được đặc điểm của từng em, cũng như tìm hiểu về sức học và hoàn cảnh của từng em để có biện pháp phù hợp, nhằm giúp các em phát huy các năng lực sở trường đã có sẵn và ngăn chặn những hành vi không tốt xảy ra trong học đường ở năm học mới. Cũng qua điều tra nắm thông tin như vậy, nên chỉ trong 3 tháng tôi đã nắm được đặc điểm của từng em, cũng như mức độ chưa ngoan mà một số em mắc phải ở lớp dưới. Thông qua điều tra, nắm thông tin tìm ra những biện pháp phù hợp để giúp đỡ từng em cụ thể. Từ việc điều tra sơ khảo đã nắm được mặt mạnh, mặt yếu của lớp từ đó có biện pháp giáo dục thích hợp: Tổ chức cho lớp bầu ra ban cán sự mới, ban cán sự - 3 -
4. Đề tài: Kinh nghiệm giáo dục học sinh chưa ngoan phải là người có học lực khá giỏi, đối xử hoà đồng với bạn bè, nhiệt tình trong công việc được giao. Ngoài ra giáo viên còn có kế hoạch phân loại học sinh ngay từ đầu năm học. Các em yếu về mặt nào, môn nào để còn kịp bồi dưỡng nâng cao trình độ đồng đều của lớp. Đối với học sinh yếu kém thì phân ra từng nhóm: * Nhóm 1: Những học sinh yếu kém nhưng có thái độ học tập tích cực. * Nhóm 2: Những học sinh có tư duy bình thường nhưng có thái độ học tập chưa tốt. Những em yếu kém chậm tiến bộ thì xếp các em ngồi trên bàn đầu đồng thời xếp một em khá giỏi ngồi bên cạnh, giao nhiệm vụ cho em khá giỏi kèm bạn yếu qua từng tiết học, bài học trong mọi giờ học. Đồng thời cũng tiện cho giáo viên theo dõi hướng dẫn học sinh học tập và theo dõi kết quả học tập của các em qua từng bài học. Đặc biệt cần chú ý phát triển tư duy nâng cao kiến thức bồi dưỡng học sinh khá giỏi, học sinh có năng lực đặt biệt. Biện pháp thứ ba: Phối hợp với phụ huynh học sinh Một trong các biện pháp nhằm giáo dục và giúp đỡ học sinh tiến bộ, đó là giáo viên phải phối kết hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh. Thường xuyên liên hệ thông qua gặp trực tiếp hoặc qua phiếu liên lạc, hoặc có thể qua điện thoại, qua các cuộc họp mặt cha mẹ học sinh, để trao đổi với phụ huynh học sinh sẽ giúp giáo viên hiểu rõ hoàn cảnh gia đình các em, hiểu rõ tính nết của các em những lúc ở nhà cũng như khi bộc lộ trên lớp. Đến thăm gia đình các em, tôi mới thấy được nhiều gia đình không cùng nhà trường giáo dục con em mình trở thành người tốt, học tốt. Mà một số gia đình lo làm nông hoặc lên núi làm than, bỏ bê con cái nên một số gia đình dễ dàng biến các em thành những đứa trẻ chưa ngoan. Xung quanh em là những đứa trẻ nghỉ học sớm đi làm có tiền, lêu lỏng ăn chơi. Có nhiều gia đình khi tôi đến thăm nhà, thấy nhà cửa trống hoang, ăn ở không hợp vệ sinh, cha mẹ đi làm suốt cả ngày, để tiền lại cho các em tự mua đồ ăn sáng và trưa, tối thì cha mẹ mới về. Nên các góc học tập của các em không có. Có gia đình, khi được giáo viên đến liên hệ tha thiết muốn cùng gia đình giáo dục con em, lại được nghe lời phát biểu: “Trăm sự cũng nhờ thầy cô, coi cháu như con em, nó sai gì, thầy cô cứ việc đánh, đánh nó tôi cám ơn, tôi không làm khó dễ gì đâu ”. Đối với những gia đình ấy, việc giáo dục và giáo dưỡng con em mình đều giao phó cho nhà trường. Dù giáo viên có giải thích hoạ hoằn lắm chỉ được sự nhất trí về quan điểm giáo dục trong nhất thời mà thôi. Họ cũng nhắc nhở con em trong việc học hành, hoà nhã với bạn bè khi đến lớp. Nhưng do phải mưu sinh nên có ít điều kiện để chăm lo cho con cái. Đối với những học sinh thuộc các gia đình nói trên, thì sự yêu thương, động viên khích lệ của thầy cô và bạn bè sẽ là nguồn cổ vũ động viên lớn lao giúp cho các em tiến bộ. Hay như trường hợp của em Kiều Ngọc Minh Hoàng (năm học 2013 – 2014), gia đình đông con. Cha mẹ đi chăn bò thuê trên núi. Gặp gỡ, trao đổi với cha mẹ về việc thường xuyên vắng học không phép và không học bài, hay đi vào các tụ điểm chơi game, qua trao đổi cùng gia đình nói: “Tôi không biết chữ, nên việc dạy dỗ đều - 4 -