Sáng kiến kinh nghiệm Giáo dục đạo đức học cho sinh Tiểu học

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Giáo dục đạo đức học cho sinh Tiểu học

1. Người thực hiện: Lê Quang Kiên I. PHẦN MỞ ĐẦU 1.Lý do chọn đề tài: Giáo dục đạo đức là một bộ phận quan trọng của quá trình sư phạm, đặc biệt là ở Tiểu học. Nó nhằm hình thành những cơ sở ban đầu về mặt đạo đức cho học sinh, giúp các em có ứng xử đúng đắn qua các mối quan hệ đạo đức hàng ngày. Nhân cách của học sinh Tiểu học thể hiện trước hết qua bộ mặt đạo đức. Điều này thể hiện qua thái độ cư xử đối với ông bà, cha mẹ, mọi người xung quanh, với thầy cô giáo và bè bạn trong lớp, qua thái độ học tập và rèn luyện hàng ngày. Đó là cơ sở quan trọng của việc hình thành những nguyên tắc, chuẩn mực hành vi đạo đức của học sinh Tiểu học. Lúc sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất chú trọng đến việc bồi dưỡng và xây dựng những con người xã hội chủ nghĩa. Trong nhiều bài viết, bài nói chuyện của mình Người đều nhấn mạnh: “Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội phải có con người xã hội chủ nghĩa”. Con người mới xã hội chủ nghĩa là những người có đạo đức và tri thức, là những người vừa “hồng” vừa “chuyên”. Thực hiện lời dạy của Bác và để góp phần cùng với nhà trường nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh, ngoài việc giảng dạy các bộ môn văn hóa, học tập các kiến thức về khoa học, xã hội trên lớp, học sinh còn phải tu dưỡng và rèn luyện về đạo đức, kỹ năng sống, kỹ năng hòa nhập với cộng đồng, kỹ năng ứng xử, trong đó trau dồi rèn luyện đạo đức là vấn đề hàng đầu, vì đạo đức là nền tảng của gia đình, nền tảng của xã hội và hình mẫu cho các em học sinh học tập và rèn luyện. Đẩy mạnh việc giáo dục đạo đức học sinh thông qua các hoạt động trong nhà trường, góp phần chuyển biến nhận thức của học sinh, qua đó giúp các em có ý thức trong từng việc làm, từng hành động, giúp các em sống có ý tưởng, có ước mơ, nhận thức được những cái hay, cái đẹp trong cuộc sống. Do thực tế từ đầu năm học có một số đối tượng học sinh hay nói tục, chửi thể, chọc ghẹo, gây rổ và thậm chí còn đánh nhau với bạn bè trong trường. Vì lí do đó, tôi chọn đề tài: “Giáo dục đạo đức học sinh Tiểu học” để góp phần làm nền tảng, hành vi đạo đức cho các em trong cư xử với ông bà, cha mẹ, thầy cô giáo với mọi người và bạn bè cùng trang lứa. 2. Mục đích nghiên cứu: Giúp cho từng đối tượng học sinh hình thành thói quen, kỹ năng ứng xử phù hợp với mọi thành phần trong xã hội như: Biết đi thưa về trình đối với ông bà, cha mẹ anh chị trong gia đình. Biết tỏ thái độ thông cảm chia sẻ đối với những người tàn tật, những trường hợp bị bệnh hiểm nghèo. Biết lịch sự chào hỏi người lớn khi gặp mặt. Tôn trọng, lễ phép với thầy cô giáo trong quá trình học tập, rèn luyện và ứng xử Giáo dục kỹ năng cho các em có những đức tính tốt trong cuộc sống hàng ngày. Trong lớp không có học sinh nào vi phạm đạo đức, học sinh đều xếp loại hạnh kiểm cuối năm là thực hiện đầy đủ đạt 100%. Tuy nhiên thời gian gần đây đã xuất hiện một số em đã có những lời lẽ thiếu thiện cảm khi tiếp xúc với bè bạn như nói tục, chửi thề đôi lúc còn có hành vi đánh nhau xuất phát từ những 1
2. Người thực hiện: Lê Quang Kiên thái độ, hành vi đó là do nhiều yếu tố tác động như: môi trường xã hội, điều kiện sinh hoạt gia đình hay vấn đề giáo dục chỉ quan tâm về tri thức, thiếu đầu tư về giáo dục nhân cách, đạo đức học sinh nên tình trạng một bộ phận học sinh bị sa sút về đạo đức. Xuất phát từ thực tiễn trên và nhận thấy đạo đức học sinh đang có chiều hướng giảm xúc, do đó bản thân tôi quyết định chọn sáng kiến kinh nghiệm “Giáo dục đạo đức học cho sinh Tiểu học” nhằm góp một phần công sức vào việc giáo dục nhân cách và đạo đức học sinh hiện nay. 3. Đối tượng nghiên cứu: Giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học 4. Đối tượng khảo sát: Học sinh lớp 4C trường Tiểu học Cửa Tùng 5. Phương pháp nghiên cứu: - Nhóm phương pháp Thuyết phục: Tổ chức tuyên truyền, nâng cao nhận thức đối với các thành viên tham gia. - Nhóm phương pháp Rèn luyện: Tổ chức chỉ đạo, thực hiện tốt công tác giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học. - Nhóm phương pháp Thúc đẩy: Khen thưởng, tán thành, coi trọng, khích lệ những cố gắng của học sinh làm cho bản thân học sinh đó vươn lên hơn nữa và động viên khuyến khích các em khác noi theo. - Nhóm phương pháp Kỷ luật tích cực: Kiểm tra, đánh giá, xử lí công tác giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học. 6. Phạm vi nghiên cứu: Học sinh lớp 4C trường Tiểu học Cửa Tùng. Năm học 2015-2016 II. PHẦN NỘI DUNG 1. Cơ sở lý luận: Hòa theo khí thế thi đua sôi nổi của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, toàn ngành đang hưởng ứng cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Thực hiện theo hướng dẫn của ngành về viết sáng kiến kinh nghiệm và đề tài nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng. Trong bối cảnh xã hội hiện nay, giá trị đạo đức, nhân cách, lối sống của không ít giới trẻ đang có chiều hướng sa sút do những lối sống thực dụng thì việc đưa nội dung giáo dục đạo đức học sinh Tiểu học trong nhà trường là việc làm hết sức cần thiết, đó chính là giải pháp tích cực nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh trong nhà trường. Xã hội phát triển kéo theo nhiều hệ lụy như sự bùng nổ của công nghệ thông tin, sự hội nhập của nhiều nền văn hóa của các nước phương tây, của lối sống thực dụng Gia đình, cha mẹ phải bươn chải trong công cuộc mưu sinh, bỏ quên con cái, dẫn đến sự buông lỏng trong quản lý, điểm tựa gia đình đối với các em không còn nữa. Đã có thời gian chúng ta chỉ coi trọng việc dạy văn hóa 2
3. Người thực hiện: Lê Quang Kiên sao cho học sinh học thật giỏi mà quên đi điều quan trọng là dạy cho học sinh “Học làm Người”, quên đi việc tạo cho các em có một sân chơi với các trò chơi mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, các em không được cung cấp những kỹ năng sống, kỹ năng hòa nhập cộng đồng. Ngoài việc học văn hóa, số còn lại thì không quan tâm đến mọi việc xảy ra chung quanh, lạnh lùng, vô cảm chỉ biết sống cho riêng mình. 2. Cơ sở thực tiễn: Đối với học sinh trong quá trình hình thành thì trường học chính là nơi các em được chính thức học tập và rèn luyện một cách nghiêm túc nhất. Bước vào trường học mỗi học sinh được tạo ra cơ hội để tiếp thu giáo dục, ý thức đầy đủ nghĩa vụ trách nhiệm đối với toàn bộ các hoạt động học tập và rèn luyện của bản thân. Trong môi trường mới các em được hình thành và tiếp thu các mối quan hệ xã hội đa dạng, nhất là tiếp xúc với bạn bè xung quanh được phát triển và có định hướng rõ ràng. Bên cạnh đó hầu như các em chưa thật sự nỗ lực, phấn đấu để trở thành một học sinh phát triển toàn diện. Song bên cạnh những cái hay, cái đẹp vẫn còn tồn tại những cái xấu, cái chưa hoàn hảo. Nói cách khác học sinh khá giỏi về học lực khá nhiều, tốt về đạo đức rất nhiều. Những học sinh yếu về học lực, có đạo đức chưa tốt vẫn còn. Hầu như những học sinh có đạo đức chưa tốt là các em có những hành vi đạo đức xuất phát từ những động cơ xấu, không theo một chuẩn mực đạo đức nào. Những học sinh chưa ngoan thường có tầm hiểu biết hạn chế. Nhưng những cái xấu lại đa dạng, các em thường tập hợp thành nhóm riêng không thích hòa đồng với mọi người, thường dửng dưng trước các hoạt động học tập của trường, của lớp. Nhìn chung những học sinh này thường có hành vi chưa tốt với mọi người như: thường nghỉ học, chọc ghẹo bạn bè, quậy phá, hổn hào với thầy cô, không tuân thủ theo nội quy của trường, của lớp. Thậm chí còn đánh nhau với bạn bè. Những hành động trên cho thấy do nhận thức của các em còn kém. Vì vậy đòi hỏi phải có sự giáo dục kịp thời từ các môi trường xã hội, gia đình và nhà trường. 3. Thực trạng và những mâu thuẫn: Do tính hiếu động, do bạn bè xấu lôi cuống, do sự thiếu quan tâm của gia đình, nhà trường và xã hội. Vô tình lôi kéo các em vào những việc làm không tốt, các em thường chai lì mặc dù bị phê bình, đôi lúc có sự phản ứng thiếu lành mạnh. Những học sinh này hay biện hộ cho những hành vi sai lệch của mình, thường lừa dối cha mẹ, thầy cô giáo. Thường bắt chước những thói hư tật xấu của một số thanh thiếu niên trong xã hội. Dẫn đến thường đánh nhau trong và ngoài nhà trường. Từ đó gây tác hại đối với: - Nhà trường: Làm ảnh hưởng đến nội quy học tập của lớp, làm ảnh hưởng đến nhiều hoạt động của lớp. Chất lượng học tập của trường, trong thực hiện các phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện – học sinh tích cực”, phong trào “Hoa điểm 10”, phong trào nuôi heo đất và đôi khi để lại những tai tiếng không tốt cho trường. Cho nên đòi hỏi người giáo viên phải tìm ra nhiều giải pháp giáo dục thích hợp. 3
4. Người thực hiện: Lê Quang Kiên - Gia đình: Làm ảnh hưởng đến các thành viên trong gia đình, là mối lo ngại lớn, thường gây cho gia đình những điều phiền phức. - Xã hội: Làm mất trật tự, gây ảnh hưởng đến sự phát triển chung của cộng đồng. 4. Các giải pháp đã thực hiện: 4.1 Nhóm phương pháp Thuyết phục: Là những phương pháp tác động vào lý trí tình cảm của học sinh để xây dựng những niềm tin đạo đức, gồm các nội dung sau: -Giảng giải về đạo đức: được tiến hành trong giờ dạy môn Đạo đức cũng như trong các giờ học môn khác, giờ sinh hoạt lớp, sinh hoạt dưới cờ -Nêu gương người tốt, việc tốt bằng nhiều hình thức như: nói chuyện, kể chuyện, đọc sách báo, mời những người có gương phấn đấu tốt đến nói chuyện, nêu gương tốt của giáo viên và học sinh trong trường. -Trò chuyện với học sinh hoặc nhóm học sinh để khuyến khích động viên những hành vi cử chỉ đạo đức tốt của các em, khuyên bảo, uốn nắn những mặt chưa tốt. -Tổ chức tuyên truyền, nâng cao nhận thức đối với các lực lượng tham gia giáo dục đạo đức cho học sinh, là biện pháp quản lý có ý nghĩa trên hết. Vì có nhận thức đúng mới có hành động đúng, là cơ sở để hướng đến một kết quả hoàn thiện. -Truyền đạt đến từng học sinh tất cả những quy định của Nhà trường về tiêu chuẩn đánh gía, những điều cấm, những điều nên làm và những tác hại khi vi phạm kỷ luật. Thiết lập các kế hoạch phối hợp chặt chẽ với các tổ chức chính trị xã hội ngoài nhà trường. -Mỗi thầy, cô giáo tự hoàn thiện mình, xứng đáng là tấm gương sáng cho học sinh noi theo; để học sinh nhìn nhận, đánh gía người thầy với thái độ: “Trọng thầy vì đạo đức của thầy", "Phục thầy vì kiến thức của thầy", "Quý mến thầy vì lòng độ lượng của thầy”. -Cần tăng cường giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức cho học sinh, đặc biệt chú trọng thực hiện chỉ thị số 23/CT-TƯ của Ban Bí thư TW Đảng về việc đẩy mạnh tuyên truyền giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh cho học sinh. Để các em nhận thức đúng, chủ động tích cực rèn luyện đạo đức học sinh. 4.2. Nhóm phương pháp Rèn luyện: Là những phương pháp tổ chức cho học sinh hoạt động để rèn luyện cho các em những thói quen đạo đức, thể hiện được nhận thức và tình cảm đạo đức của các em thành hành động thực tế: -Rèn luyện thói quen đạo đức thông qua các hoạt động cơ bản của nhà trường: dạy học trên lớp, lao động, hoạt động xã hội đoàn thể và sinh hoạt tập thể. -Rèn luyện đạo đức thông qua các phong trào thi đua trong nhà trường là biện pháp tác động tâm lý rất quan trọng nhằm thúc đẩy các động cơ kích thích bên trong của học sinh, làm cho các em phấn đấu vươn lên trở thành người có 4